YUSUF DERELİ | HABER İNCELEME
Türkiye ekonomisi TÜİK’in verilerine göre yılın ilk çeyreğinde beklentilerin de ötesinde yüzde 4 büyüdü. Söz konusu büyümede deprem ve seçim öncesi kamu yatırımlarının artması ile enflasyon ortamında tüketicilerin taleplerini öne çekmesi etkili oldu.
İlk çeyrekte ihracattaki daralma dikkat çekti. Sektörel olarak bakıldığında tarım ve sanayideki gerileme öne çıktı. İnşaat sektörü ise yüzde 5,1’lik büyüme ile 5 yılın en iyi performansını sergiledi. Çeyreklik bazda büyüme ise yüzde 0,3 olarak kaydedildi.
HANE HALKI HARCAMALARI YÜZDE 16,2 ARTTI
İlk çeyrek büyümesinde özel tüketimin temel itici unsur olduğu görüldü. TÜİK verilerine göre yerleşik hane halklarının nihai tüketim harcamaları yılın birinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 16,2 arttı.
Devletin nihai tüketim harcamaları yüzde 5,3, gayrisafi sabit sermaye oluşumu ise yüzde 4,9 arttı.
Tabloda dikkat çeken bir başka ayrıntı da sanayideki küçülme. Sanayi üretimi -0,7 küçülmüş. Büyümenin ana unsuru ise yukarıda aktarıldığı gibi ‘hizmetler ve hane halkanın nihai tüketim harcamaları’ olmuş!
Kısaca sanayi küçülürken, ekonomi büyümüş! Bu bile büyümenin ne kadar sağlıksız olduğunu göstermeye yetiyor… Parasının değeri günden güne eriyen vatandaş paradan kaçmaya ve gelecekteki harcamalarını öne çekmeye başlıyor.
Yüzde 4 olarak açıklanan büyümenin temeli işte bu öne çekilen harcamalara dayanıyor…
SÜRDÜRÜLEBİLİR DEĞİL!
İktidar temsilcileri daha önce defalarca ‘büyüme’nin öncelikli hedefleri olduğunu söylemişti. Ekonominin sorumlusu AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, enflasyonyla mücadeleyi değil, ‘enflasyonla birlikte büyümeyi’ tercih ettiklerini açıklamıştı.
Peki, ‘herşeye rağmen’ büyüme stratejisi ne kadar sağlıklı ve sürdürülebilir?
Koç Üniversitesi Öğretim üyesi Prof. Dr. Selva Demiralp, bu konuyla ilgili önemli bir paylaşımda bulundu. Söz konusu stratejinin sürdürülebilir olmadığını anlatan Demiralp, şunları yazdı: “2023 birinci çeyrek büyüme verisi beklentilerimizle uyumlu geldi. Benim açımdan esas önemli olan husus ise bu verinin teyid ettiği makroekonomik ders “Faiz indirimleri ile, “enflasyon pahasına” gelen büyüme sürekli olmaz. Sürdürelim derseniz bu uğurda ödediğiniz maliyet katlanarak artar.” Toz duman dağıldığında elinizde yüksek enflasyon ve o geçici büyüme uğruna ödenmiş maliyetler kalır.”
2023 birinci çeyrek büyüme verisi beklentilerimizle uyumlu geldi.
Benim açımdan esas önemli olan husus ise bu verinin teyid ettiği makroekonomik ders "Faiz indirimleri ile, "enflasyon pahasına" gelen büyüme sürekli olmaz. Sürdürelim derseniz bu uğurda ödediğiniz maliyet… pic.twitter.com/NNDpsTlLJ6— Selva Demiralp (@SelvaDemiralp) June 2, 2023
