ABD’li basın kuruluşu ABC News, ABD Başkanı Donald Trump’ın Amerikalı Pastör Andrew Brunson’ın serbest kalmaması durumunda tüm Amerikan diplomatların Türkiye’den çekilmesi yönünde bir plan hazırladığını yazdı.
ABC News’un isminin açıklanmasını istemeyen üst düzey Beyaz Saray ve ABD Dışişleri Bakanlığı yetkililerine dayandırdığı haberinde Trump’ın 60 günlük süre içinde Türkiye’den tüm ABD personelinin çekilmesini istediği belirtildi. ABD’li yetkililer planın Brunson’ın serbest bırakılması için Türkiye üzerinde baskı kurulması için hazırlandığını ifade etti.
BBC’nin aktardığı habere göre, ABC News’a konuşan bir yetkili “Bir ara Türkiye ile ilişkilerin kıyamet günü gibi bir çökmeye uğrayacağı korkusunu yaşadık. Hazırlanan plan Türkiye’deki maslahatgüzarın ‘geride hiçbir personel kalmayacak’ mesajını gönderilmesiyle harekete geçecekti” dedi.
Haberde bu tür bir planın daha önce ABD’nin hiçbir NATO müttefiki için düşünülmediğine de işaret edildi.
‘Türkiye meselesi’ planı
Haberde plan, Brunson’ın serbest bırakılması için Türkiye üzerinde baskı kurmaya yönelik seçeneklerden birisi olarak niteleniyor ve Washington’un üzerinde çalıştığı diğer seçenekler arasında Türk iş dünyasına ve yetkililere yönelik yaptırımların artırılmasının da olduğu ifade ediliyor.
Bu planların Brunson’un 12 Ekim’deki duruşmada serbest bırakılmaması durumunda yürürlüğe konulmasının kararlaştırıldığı da belirtiliyor.
Ancak plana ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo açık bir dille karşı çıktı. Buna rağmen Dışişleri Bakanlığı kaynakları Pompeo’nun Trump’ın emrine uyduğunu ve sekiz sayfalık bir plan hazırladığını aktardı.
ABD News haberine göre, gizli tutulan planı ABD Dışişleri Bakanlığı’nda sadece birkaç yetkili biliyordu ve “Türkiye’den çekilme” ifadesini kullanmamak için “Türkiye meselesi” diye adlandırılıyordu.
Öte yandan ABD Dışişleri Bakanlığı ABC News’a yaptığı açıklamada bu tür bir planın varlığını reddetti.
Bakanlık sözcüsü Heather Nauert açıklamasında “Türkiye ile diplomatik ilişkilerimizi bitirecek ve diplomatik tesislerimizi kapatacak bir plan hazırlandığı iddiası yanlıştır. Uluslararası yanıtları düşünürken her zaman pek çok seçenek düşünürüz ve bu iç süreçleri asla tartışmayız. Türkiye’deki elçiliğimiz Avrupa’daki en önemli görevlerimizdendir. Bir NATO müttefikine uygun kaynakları ve diplomatik dikkati sağlamaya devam edeceğiz” dedi.
‘Erdoğan Trump’ı çıldırttı’
ABC News’ın görüştüğü birkaç yetkili ise Trump’ın ev hapsindeki Brunson’ın 12 Ekim’deki duruşma öncesinde serbest bırakılma talebinin mahkeme tarafından reddedilmesinin ardından Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’a çok kızdığını söyledi.
Bir yetkili “Başkan bu konuda sözünde geri adım attığı için Erdoğan tarafından ihanete uğramış hissetti. Bu kişisel bir hakaretti ve Trump’ı çıldırttı” dedi.
Beyaz Saray’ın Özel Kalem Müdürü John Kelly ABD’nin sadece ikinci derecedeki personelin çekilmesini savunurken, Trump’a daha yakın olan Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton gibi isimler ise tüm personelin çekilmesi planına karşı çıkmadılar.
Plana karşı çıkan Dışişleri Bakanı Pompeo hakkında ise bir yetkili “Pompeo planı yavaşlatmak için muazzam çaba harcadı” dedi.
ABC News Türk yetkillerin plandan haberdar olup olmadığının bilinmediğini ancak son haftalarda Trump’ın kendi siyasi tabanında dini bir sembol haline gelen Evangelist pastörün serbest bırakılmasına yoğunlaştığını ve Ankara’ya baskıyı arttırdığını da yazdı.
Başka bir yetkili de “Türkler her düzeydeki öfkeyi açıkça gördüler. Eğer Erdoğan Brunson’ı Ekim’deki duruşmada serbest bırakmasaydı, her şey ortaya dökülecekti. Yaptırımlar, diplomatları çekme, her şey masada olacaktı. Her türlü diplomatik baskının masada olduğu mesajı açıkça verildi” dedi.
Brunson’ı Beyaz Saray’da ağırlayan Trump, Twitter mesajında Türkiye ile “hiçbir anlaşma yapmadıklarını” söylemiş “Rehineler için anlaşma yapmam” ifadelerini kullanmıştı.
