YORUM | CUMALİ ÖNAL
Suriye’nin en zengin kişisi olarak adlandırılan, aynı zamanda ülkenin en büyük GSM operatörü Syriatel’in de sahibi olan Rami Mahluf hafta içinde Facebook üzerinden ilginç bir video paylaştı.
Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’ın da anne tarafından kuzeni olan Mahluf, mallarına el konulması için Esad’ın emir verdiğini söyledi.
Ülkedeki pek çok yolsuzluğun arkasındaki isim olarak bilinen ve 2008 yılında rejime verdiği destektn dolayı uluslararası yaptırımlara maruz kalan Mahluf paylaşımında Ramazan dolayısıyla halka yardım etmek istediğini, ancak şirketlerine yönelik tehditler aldığını da söyledi.
11 milyon abonesi olan Syriatel’in devlete her yıl 12 milyar Suriye Lirası vergi ödediğini ve rejimin toplam gelirlerinin yarısını karşıladığını belirten Mahluf hükümetin kendisinden vergi yolsuzluğu gerekçesiyle 125 ile 130 milyar Suriye Lirası arasında ceza çıkardığını anlattı. Mahluf, şirketlerinin batmaması için bu paranın taksitler halinde tahsil edilip Devlet Başkanı Esad gözetiminde fakir insanlara dağıtılmasını da isteyen Mahluf ülkede hiç kimseye güvenmediğini söyledi.
BU YAZIYI YOUTUBE’TA İZLEYEBİLİRSİNİZ ⤵️
“Bir insan kendi ülkesinde nasıl hırsızlık yapar?‘ diyen Mahluf hükümetin aldığı kararı da adaletsiz olarak tanımladı.
Suriye iç savaşının başladığı 2011 yılından itibaren mal varlığını daha da artıran Mahluf, ancak uzayan savaşın maliyetlerinin artmasıyla Esad rejiminin hedefi haline gelmeye başladı.
Mahluf’un hedef tahtasına konmasında Rusya’nın da payı bulunuyor. Geçtiğimiz yıl başında Rusya Suriye’den, alacağı olan milyarlarca doların 3 milyarının acilen ödenmesini talep etti. Ancak Esad süre isteyince Rusya Savunma Bakanlığı, Mahluf’un 3 milyar dolardan fazla mal varlığı bulunduğunu hatırlattı.
Bu hatırlatmadan sonra Mahluf’a sıkı bir medya yasağı getirildi ve konuşması durumunda ‘halasının evi’nin ziyaret edileceği tehdidinde bulunuldu. ‘Halanın evi’ halk arasında hapishane anlamına geliyor Suriye’de…
Suriye rejimi özellikle son birkaç yıldır çok büyük bir ekonomik sıkıntı ile yüz yüze bulunuyor. Savaşı da Rusya ve İran’ın desteğiyle sürdürebilen rejim ülkenin önde gelen işadamlarından Merkez Bankası’na acilen para yardımında bulunmalarını istiyor.
Suriye Maliye Bakanlığı geçtiğimiz hafta aldığı kararla Mahluf’a ait Beyrut merkezli Abar Petrol’ün mal varlığına el koyma kararı almıştı. Kararın gerekçesinde şirketin yaptığı ithalatta 1.9 milyar Liralık yolsuzluk yapması gösteriliyor.
Yıllarca rejimin en büyük finansörlerinden olan, onun izni ya da ortaklığı olmadan hiçbir yabancı firmanın Suriye’de iş yapamadığı Mahluf (1969 doğumlu), benzer rejimler açısından ciddi dersler çıkarılması gereken bir figür.
Mahluf’un halası olan ve 2016 yılında ölen Beşar Esad’ın annesi Enise Mahluf, hem Hafız Esad ve hem de oğlu Beşar Esad döneminde saraydaki etkinliğiyle biliniyordu.
Tıpkı Tunus devrik lideri Zeynel Abidin bin Ali’nin eşi Leyla Trabelsi’nin aile üyelerinin hızla zenginleşmelerine izin vermesi gibi hem baba ve hem de oğul Esad, Mahluf ailesinin Enise Mahluf’un himayesinde hızla zenginleşmelerine göz yumdu.
Suriye iç savaşının kızışmasında ve muhaliflerin çok kanlı bir şekilde bastırılmasında Enise Mahluf’un rolünün olduğu biliniyor. Beşar Esad neredeyse her önemli kararını annesine danışarak aldığı da bilinen bir gerçekti.
Syriatel’in yanısıra emlaktan bankacılığa, lüks mağazalardan duty free shoplara ülke ekonomisinin yarısından fazlasına hükmeden Mahluf’un oğullarının lüks hayatları sık sık sosyal medyada sergileniyor.
Mahluf’un mallarına Beşar Esad’ın eşi Esma Esad ve akrabalarının konduğu yönünde de sık sık medyada haberler yayınlanıyor. Son olarak ülkede başgösteren ekmek ve buğday krizi üzerine getirilen ‘akıllı kart’ uygulaması da Mahluf ve Esma Esad’ın akrabalarını karşı karşıya getirmişti. Ekonomik krizin boyutları son günlerde oluşan ekmek kuyruklarında da kendini gösteriyor. Ülke ciddi bir koronavirüs tehdidi altında bulunmasına rağmen insanlar saatlerce kuyrukta bekleyerek devlet destekli ucuz ekmekten almaya çalışıyor. Ülkenin önemli bir kısmının devlet kontrolünde olmaması, kontrol altındaki bölgelerin de büyük bir harabeye dönmesinden dolayı tarımdan sanayiye ticarete ekonomi neredeyse durma noktasında bulunuyor.
Son günlerde savaşın maliyetinin gittikçe artması ve Suriye ekonomisinin maliyetleri karşılayamamasından dolayı Rusya’nın Esad rejimi ile yollarını ayırmak istediğine dair de özellikle Batı medyasında haberler yayınlanıyor.
Ancak Esad rejimini Şii hilali için hayati olarak değerlendiren İran’ın yanı sıra son günlerde Suriye’de etkin olmaya çalışan Birleşik Arap Emirlikleri de Esad rejiminin ayakta kalması için büyük bir çaba sarfediyor.
