Bir garip sponsorluk anlaşması: ‘Visit Rwanda’

HABER-YORUM | HASAN CÜCÜK

Futbol günümüzde en popüler spor dalı olmayı sürdürüyor. Milyonlarca taraftarlardan dolayı futbol artık bir endüstriye dönüşmüş durumda. ‘Her çocuk futbolcu olarak doğar’ sözü Brezilya’da bir darb-ı mesel olmakla kalmamış, futbolcu satışlarından elde edilen gelir ülkenin 3. ihracat kalemini oluşturuyor. Futbolun popülaritesinden yararlanmak isteyen firmalar sponsorluk anlaşmasıyla ürünlerini daha geniş kitlelere ulaştırma imkanı buluyor.

Futbolun dev kulüpleri Barcelona, Real Madrid, Manchester United, Bayern Münih, Juventus, Chelsea ve Arsenal gibi kulüplere sponsor olmak için iki rakamlı milyon dolarları ödemek gerekiyor. Adidas, Puma ve Nike gibi firmalar forma ve ayakkabı sponsorluğu için yarışırken, diğer firmalar formada bir yer kapmak için milyonları bir çırpıda gözden çıkarıyor. Arsenal geçtiğimiz günlerde ilginç bir sponsorluk anlaşmasına imza attı. Afrika ülkelerinden Ruanda ünlü kulübe forma sponsoru oldu. Anlaşmayla Arsenal’ın A takım, genç takım ve kadın takımları formalarının kol kısmında ‘Visit Rwanda’ (Ruanda’yı ziyaret edin) yazısıyla çıkacak. Bir dönem ismi iç savaş ve katliamlarla anılan Ruanda bu atılımla turizm gelirlerini artırmayı hedefliyor.

Dünyanın en fakir 19. ülkesinin milyonlarca dolarlık sponsor anlaşması

Buraya kadar herşey normal gözüküyor. Çünkü daha önce benzer sponsorluk anlaşması imzalayan ülkeler vardı. Örneğin Azerbaycan, 2012’de Atletico Madrid’le reklam anlaşması imzalamıştı. Atletico Madrid maçlarına formasında yazan ‘Azerbaijan Land of Fire’ (Azerbaycan, Ateş Diyarı) cümlesiyle maçlarını oynamıştı. Yine Katar, Barcelona’ya sponsor olmuştu. Bu ülkelerin yaptıkları sponsorluk anlaşmaları normal karşılanmıştı. Ruanda’nın ise durumu oldukça farklı. Dünyanın en fakir 19. ülkesinin milyonlarca dolarlık sponsor anlaşması imzalaması doğal olarak dikkat çekiyordu.

Ruanda, ‘Visit Rwanda’ kol reklamı için Arsenal’e 13 milyon dolar ödeyecek. Bu rakam, Premier Lig’de kol reklamına ödenen en yüksek ücret olarak tarihe geçti. Kişi başına gelirin ortalama 754 dolar olduğu Ruanda’da, Arsenal’e ödenecek para 17 bin 241 kişinin bir yıllık ücretine tekabül ediyor.

Sponsorluk anlaşması için Arsenal’in seçilmesinin özel bir nedeni var. Ruanda Devlet Başkanı Paul Kagame sıkı bir Arsenal taraftarı. İngiliz ekibinin son yıllardaki performansını dikkate aldığımızda Arsenal yerine daha popüler olan City, United veya Liverpool’u tercih etmek daha mantıklı olurdu. Çünkü ödenen rakam Premier Lig’de kol reklamı için en yüksek rakamdı. Tabi, devlet başkanı Arsenal taraftarı olunca, İngiliz ekibinin son dönemdeki görüntüsünün pek bir anlamı kalmıyor. Kagame, 22 yıldır Arsenal’i çalıştıran Arsene Wenger’in kulüpten kupasız vedasını bile beğenmemişti. Kagame, ‘Benim sevgili kulübüm Arsenal, Wenger gibi bir menajeri böyle uğurlamamalıydı. Wenger Arsenal’den kupasız ayrılıyor. Bunun suçlusu takımın sahipleridir” demişti.

Ruanda’nın Arsenal’e sponsor olması ülkesinde pek tepki çekmedi ama paranın gideceği ülke İngiltere’de hoşnutsuzluk sesleri yükseldi. 17 yıldır ülkeyi yöneten Kagame, 2017 seçimlerinde yüzde 98 oy almıştı. Aynı seçimle yapılan anayasa değişikliği ile Kagame’nin 2034’e kadar koltukta kalması garantiye alınmıştı. İngilizlerin hoşnutsuzluğunun sebebi ise, Ruunda’ya yapılan yıllık 80 milyon dolarlık yardım. Ülkenin kalkınması ve fakirlere yardım için gönderilen yardımın bir kısmının sponsorluk için Arsenal’in kasasına girmesine milletvekilleri de tepki gösterdi. Anlaşmanın ilan edilmesinden sonra açıklama yapan Muhafazakar Partili Andrew Bridgen, ‘İngiliz halkının vergilerinden toplanan paralar bir kulübün kalkınmasına kullanılamaz’ açıklamasını yaptı.

11 milyon nüfuslu Ruanda’nın adını önümüzdeki sezondan itibaren Arsenal’ın formasında göreceğiz. Bu reklam doğu Afrika’nın bu fakir ülkesine turist çeker mi bilinmez ama anlaşmanın tepki çektiği bir gerçek. Madalyonun diğer yüzünde ise klasik reklamın kötüsü olmaz gerçeği duruyor.