2024’ün ikinci çeyreğinde 101 ayrı davada 192 gazeteci yargılandı. Sonuçlanan 24 davada 17 gazeteci beraat etti, 12 gazeteci hakkında mahkûmiyet kararı verildi. Gazetecilere 7 yeni dava açıldı, 20 gazeteci gözaltına alındı, 5 gazeteci tutuklandı
Expression Interrupted platformu tarafından hazırlanan “İfade ve Basın Özgürlüğü Gündemi” raporlarının 10’uncusu yayımlandı. Dava takip çalışmaları ve açık kaynak araştırması sonucunda elde edilen veriler ışığında hazırlanan rapor, 2024 yılının Nisan, Mayıs ve Haziran aylarını kapsıyor.
Bu üç aylık dönemde ilk derece mahkemelerinde toplamda 192 gazetecinin yargılandığı 101 ayrı dava görüldü. Bu davaların 24’ü karara bağlandı. Sonuçlanan davalarda 17 gazeteci haklarındaki suçlamalardan beraat ederken, 12 gazeteci hakkındaki ceza veya tazminat davalarında mahkûmiyet kararı verildi. Sekiz gazeteci toplamda 25 yıl 6 ay 15 gün hapis cezasına, beş gazeteci ise toplam 62 bin 500 TL tazminat ödemeye mahkûm edildi.
Bu dönemde, gazetecilere açılmış en az 10 davada ilk duruşma görüldü. Bu dönemde görülen davalarda gazeteciler en çok “terör örgütü propagandası”, “hakaret” ve “örgüt üyeliği” suçlamalarıyla yargılandı. En sık yöneltilen suçlama, 25 ayrı davada kullanılan “terör örgütü propagandası yapmak” (TMK 7/2) oldu.
İkinci sırada 23 ayrı davada gazetecilere yöneltilen “hakaret” (TCK 125) suçlaması gelirken üçüncü sırada ise 22 ayrı davada kullanılan “silahlı örgüte üye olma” (TCK 314/2) suçlaması yer aldı. Bu dönemde gazeteciler dokuz ayrı davada ise “Cumhurbaşkanına hakaret” (TCK 299) ile suçlandı.
Gazetecilere yönelik yargısal baskının göstergelerinden biri olan tutuklu gazeteci sayısında 2023 yılı boyunca görülen azalış trendi 2024’ün ikinci çeyreğinde yeni tutuklamalarla kesintiye uğradı. Nisan ve Mayıs aylarında beş gazetecinin tutuklanması ile 33’e kadar yükselen cezaevindeki gazeteci sayısı, rapor dönemi sonu itibarıyla 28 oldu.
Rapora konu dönemde gazetecilere yaptıkları haberler, yazdıkları kitaplar, katıldıkları söyleşiler veya yaptıkları sosyal medya paylaşımları gerekçe gösterilerek yeni davalar açılmasına da devam edildi. Üç ay içinde dokuz gazeteci ve köşe yazarına yedi yeni dava açıldı.
