Bangladeş Yüksek Mahkemesi, öğrencilerin öncülük ettiği geniş çaplı protestolara ve şiddetli çatışmalar sonucu 150’ye yakın kişinin ölümüne neden olan düzenlemeyi reddetti.
Pazar günü öğleden sonra Yüksek Mahkeme, hükümetin tüm kamu hizmetleri için kotalar getiren kararını bozdu. 2018’de kaldırılan ve şimdi yeniden geri getirilmeye çalışan düzenlemeye göre, 1971’deki Bangladeş’in bağımsızlık savaşının gazileri ve gazilerin akrabaları için memurluk pozisyonlarının yüzde 30’u ayrılıyor.
2018’de kaldırılan kotaların geri getirilmesi, ülke zor bir ekonomik dönemden geçerken öğrenciler arasında öfkeye yol açtı. Öğrenciler, düzenlemenin adaletsiz olduğunu ve savaş gazileri tarafından kurulan iktidardaki Awami League partisindekilere haksız yere fayda sağladığını söylüyor.
Öğrencilerin kotaların kaldırılması talebiyle sosyal medya üzerinden harekete geçmesiyle ülke genelindeki üniversite kampüslerinde başlangıçta barışçıl gösteriler düzenlendi.
Ancak geçen hafta hükümet yanlısı grupların protestoculara silahla saldırması ve çevik kuvvet polisinin protestoları dağıtmak için plastik mermi ve göz yaşartıcı gaz kullanması üzerine gösteriler şiddete dönüştü.
Ülke genelindeki çatışmalarda protestocular polise tuğla ve taşlarla karşılık verdi ve Dakka’daki devlet yayın kuruluşunun merkezini basarak ateşe verdi. Başka bir şehirde ise protestocular bir hapishaneye girerek yüzlerce mahkûmu serbest bıraktı.
En az 70 siyasi muhalefet lideri ve çok sayıda öğrenci lideri ve aktivist huzursuzluk çıkarmakla suçlanarak tutuklandı.
Hükümet yanlısı güçler ile protestocular arasındaki çatışmalarda binlerce kişi yaralandı ve yaklaşık 150 kişi öldü. Görgü tanıkları ölümlerin büyük bir kısmından polis şiddetinin sorumlu olduğunu söylüyor.
Hükümet olayların ardından sokağa çıkma yasağı ilan etti ve interneti kesti. Yasağı ihlal edenleri vurma emri verilen asker ve polisin doldurduğu başkent Dakka sokakları savaş alanını andırdı.
Protestolar ışığında alınan yüksek mahkeme kararı, artık işlerin sadece yüzde 5’inin 1971 gazilerinin torunlarına, yüzde 2’sinin de etnik azınlıklara ya da engellilere ayrılmasını, geri kalanının ise liyakate dayalı olarak adaylara açık olmasını öngörüyor.
Protestolar yüksek mahkeme kararına rağmen devam edecek
Öğrenciler, Yüksek Mahkeme’nin kararının, Başbakan Şeyh Hasina’ya karşı son yılların en büyük meydan okumasına dönüşen ve pek çok kişinin istifasını istediği protestoların sona erdiği anlamına gelmediğini söyledi.
2009’dan beri görevde olan Hasina, otoriterlik ve yaygın yolsuzlukla suçlanıyor. Hasina’nın Ocak ayında yeniden seçilmesinin hileli olduğu geniş çapta belgelendi.
Jahangirnagar Üniversitesi’nden Mahfuzul Hasan, gösterileri sona erdirmeden önce hükümetin yerine getirmesi gereken çeşitli talepleri olduğunu söyledi.
Hasan, “Şimdi hayatını kaybeden kardeşlerimiz için adalet istiyoruz. Başbakan özür dilemeli ve suçlular yargılanmalı” dedi. Hasan, öğrenci gruplarının şiddete maruz kaldığı üniversitelerin rektör yardımcılarının ve protestocular hakkında kışkırtıcı sözler sarf eden siyasetçilerin görevden alınmasını talep ettiklerini söyledi.
Ya işte beğenmezsin Bangladeşte bile millet her yapılana ‘he’ demiyor. Hakkını savunuyor, bütün iktidarın ezici gücünü ve hatta ölümü göze alarak.
Bizde dalga geçer gibi emekli maaşı veriyorlar, adamın olmadan devlette bırak çalışmayı en basit işini bile gördüremiyorsun. Adamların çarşaf çarşaf hırsızlıkları resmi tapelerle ortaya dökülüyor. Millet elleri patlarcasina alkışlamaya devam ediyor, sözde muhalefet ise ne yapsak da bu rejim devam etse diye çırpınıyor.
Avrupaya gidemeyenler için tavsiyem, Bangladeşe gidebilirsiniz. Daha kolayca gider, daha insanca, daha onurluca yaşarsınız.