Bugün saat 15’te olağanüstü toplantı gerçekleştiren Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, Rusya’nın Avrupa Konseyi Tüzüğü’nün 3’üncü maddesi kapsamındaki yükümlülüklerini ciddi şekilde ihlal ettiğini belirterek, Rusya’nın Avrupa Konseyi’ndeki temsil hakkını askıya almaya karar verdi.
Karar, 47 üye devletten 42’sinin olumlu yönde oy kullanmasıyla alındı. Rusya ve Ermenistan karara karşıt oy kullanırken, Turkiye çekimser oy kullandı, Azerbaycan oy kullanmamayı tercih etti. Sırbistan ise toplantıya katılmadı.
Avrupa Konseyi Statüsü uyarınca, Bakanlar Komitesi bugün Rusya’nın Ukrayna’ya başlattığı askeri operasyona karşı Rusya Federasyonu’nun Bakanlar Komitesi ve Parlamenterler Meclisi’ndeki temsil haklarını derhal kaldırmaya karar verdi.
Kabul edilen karar, Rusya Federasyonu’nun hala Avrupa Konseyi üyesi olmaya ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi de dahil olmak üzere ilgili Avrupa Konseyi sözleşmelerine taraf olmaya devam ettiği anlamına geliyor.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Rusya yargıcı Mahkeme’deki görevine devam edecek olup, Rusya Federasyonu aleyhine yapılan başvurular Mahkeme tarafından incelenmeye ve karara bağlanmaya devam edecek. Bakanlar Komitesi tarafından yapılan açıklamada “Askıya alma nihai bir önlem değil, iletişim kanallarını açık bırakan geçici bir önlemdir” denildi.
Dün acil olarak toplanan Bakanlar Komitesi, akşam saatlerinde aldığı kararları açıklamış ve Rusya’ya karşı Avrupa Konseyi tüzüğünün 8’inci maddesinin aktive edilmesi için bugün saat 15’te toplanacağını açıklamıştı.
8’inci madde, bir üye devletin 3’üncü maddede yer alan yükümlülüklerini ciddi şekilde ihlal ettiği durumda, o devletin tüm “temsil” haklarının askıya alınmasını ve sonrasında da eğer karar verilirse Avrupa Konseyi’nden çıkarılmasını mümkün kılan madde olarak biliniyor.
Bakanlar Komitesi dün öğleden sonra acil olarak toplanmış, Rusya’nın saldırganlığını ve uluslararası hukuku ihlalini “en büyük bir kararlılıkla” kınamıştı. Moskova’yı, Ukrayna’daki askeri operasyonlarını derhal ve koşulsuz olarak durdurmaya” davet etmişti.
Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi 2014 yılında Kırım’ın ilhakından sonra AKPM içindeki Rus delegasyonunu oy hakkından yoksun bırakmıştı. Rusya ise cevap olarak, oturumlara gelmeyi reddetmiş ve Avrupa Konseyi’ne ödemiş olduğu payı durdurmuştu. O donem ciddi bir finansmanını kaybeden Avrupa Konseyi ekonomik sorunlarla karşı karşıya kalmış ve küçülmeye gitmişti.
Beş yıllık yoğun gerilimin ardından, anlaşmazlık çözülmüş ve Rus delegasyonu, Ukraynalı parlamenterlerin büyük hoşnutsuzluğuna rağmen, AKPM’ye yeniden dönmüştü.
Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’nin dün aldığı kararlarda,
- Rusya Federasyonu’nun uluslararası hukuku ihlal ederek Ukrayna’ya yönelik silahlı saldırısını en güçlü şekilde kınamış;
- Rusya Federasyonu’nun Avrupa Konseyi üyesi bir devlet olarak yasal yükümlülüklerini ciddi şekilde ihlal etmesine cevaben alınacak önlemleri gecikmeksizin ve Parlamenterler Meclisi ve Genel Sekreter ile yakın işbirliği içinde incelemeye karar vermiş;
- Rusya Federasyonu’nu Ukrayna’daki askeri operasyonlarını derhal ve koşulsuz olarak durdurmaya çağırmış;
- Ukrayna’nın Donetsk ve Lugansk oblastlarının Rusya Federasyonu tarafından bağımsız varlıklar olarak tanınmasını kınamış;
- Ukrayna’nın uluslararası kabul görmüş sınırları içinde bağımsızlığına, egemenliğine ve toprak bütünlüğüne sarsılmaz bağlılıklarını yeniden teyit etmiş;
- Ukrayna’ya desteklerini ve halkıyla dayanışmalarını ifade etmişti.
