YORUM | M. AHMET KARABAY
Cumhur İttifakı’ndaki partilerin ayrı ayrı listelerle seçime katılma kararından sonra, doğru adım atmaları halinde hem psikolojik hem de matematiksel avantaj muhalefete geçmiş oldu. MHP’nin aday listelerini üç gün önceden açıklaması, yıllardır MHP lideri Devlet Bahçeli ile ilgili anlatılanları doğrular nitelikte.
İttifak ve partiler içinde fırtınaların koptuğu günleri yaşıyoruz. Ama asıl fırtına, aday listelerinin Yüksek Seçim Kurulu’na verilmesinin ardından önümüzdeki hafta yaşanacak. Listeye giremeyenler ya da sıralamadaki yerini beğenmeyenlerin ortalığı toz duman ettiğini göreceğiz.
En başta şunu belirteyim. Seçimle ilgili en zor yazıların yazıldığı günlerdeyiz. İttifaklar ve parti içindeki dengeler, bırakın günden güne saatten saate bile değişebiliyor.
Bir saat önce alındığı açıklanan kararın, bakıyorsunuz bir saat sonra tam tersi bir sonuç çıkabiliyor. Çünkü kamuoyuna şu veya bu nedenle iplerin koptuğu açıklamaları yapılırken, arka kapı diplomasisi işlemeye devam ediyor olabiliyor.
Bundan dolayı, bu yazıda anlattığım bazı bölümler, sizin okuduğunuz saatte hükümsüz hale gelmiş olabilir.
MUHALEFET PSİKOLOJİK VE MATEMATİKSEL AVANTAJ SAĞLAMIŞ DURUMDA
Muhalefet partilerinde ciddi bir hareketlilik gözlemleniyor. Geçtiğimiz seçimlerde AK Parti’de yaşanan ilgi ve yoğunluk, bu kez muhalefet partilerinde görülüyor.
Cumhur İttifakı içinde yer alan MHP’nin, seçimlere ortak liste oluşturmadan ayrı listeyle girme kararı alması, dahası seçim takvimine göre daha üç gün kalmışken aday listelerini açıklaması önemli bir hamle.
Bir son dakika gelişmesi olmazsa MHP, açıkladığı aday listesini 9 Nisan’dan iki gün önce YSK’ya sunmuş olacak. Aslında burada Devlet Bahçeli’nin hakkını yemeyelim. Bahçeli’yi bu noktaya iten Yeniden Refah Partisi (YRP) ve Büyük Birlik Partisi’nin (BBP) aldığı kararlar oldu.
“Ortak liste konusunda şu ana kadar bir mutabakat yok, dolayısıyla Cumhur İttifakı’mızdaki 4 parti kendi milletvekili aday listeleriyle seçime gidiyor. Büyük Birlik Partisi olarak biz de kendi listelerimizi hazırlıyoruz, Pazar günü YSK’ya teslim edeceğiz.” pic.twitter.com/cY1HKnVhuD
— BÜYÜK BİRLİK PARTİSİ (@bbpgenelmerkez) April 6, 2023
MHP kanadını bu yola iten ittifakın daha küçük ortaklarının aldığı kararlar oldu. Bahçeli de YRP ve BBP’nin çıkışlarına karşı rest çekip, “Biz de kendi listemizle giriyoruz” dedi.
Aslında bunun böyle olacağını AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Ali İhsan Yavuz da önceden açıklamıştı.
HER PARTİ KENDİ LİSTESİNİ YAPACAK
Cumhur İttifakı’nda ortak liste tartışması yok. AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Ali İhsan Yavuz partisinin 81 ilde kendi listesi ve adayları ile seçime katılacağını duyurdu. Yavuz, “tüm partiler kendi listesi ile seçime girecek” dedi. pic.twitter.com/KYKZ4Il3YY
— 24 TV (@yirmidorttv) April 7, 2023
MHP’nin aday listesini ilan etmesiyle birlikte muhalefet, psikolojik ve matematiksel üstünlüğü kazanmış oldu. Doğru adım atması halinde muhalefet, Meclis çoğunluğunu kolaylıkla alabilecek duruma geldi.
Burada bir noktanın altını çizmek gerekiyor. Seçim süreci boyunca yapılabilecek bazı yanlışlar düzeltilebilir olsa da en başta işin matematiğinde yapılacak hatanın telafisi mümkün değil.
İYİ PARTİ İLE CHP ARASINDAKİ LİSTE MUTABAKATI
Millet İttifakı’nı oluşturan partilerden DEVA, Saadet ve Gelecek Partisi, seçimlere CHP listesinden girme kararı aldı. Bu karar dün itibariyle kamuoyuna duyuruldu.
Millet İttifakı’nın iki büyük partisi olan CHP ve İYİ Parti arasındaki belli merkezlerde ortak listeyle seçime girme konusunda görüşmeler sürüyor. Medyaya yansıyan bilgilere göre 10 ilde mutabakat sağlanmış durumda bunun 15’e çıkma ihtimali var.
MHP’nin listelerini önceden açıklaması, İYİ Parti lideri Meral Akşener’e hareket kabiliyeti kazandırdı. MHP tabanına hitap edebilecek adaylara listeler aracılığıyla seslenme imkânı buldu. Akşener’in bu fırsatı kaçırmayacağı muhakkak.
Bilindiği gibi Seçim Yasası, partilere bütün illerde ortak liste ile girme imkânı sunmuyor. Bir partinin seçimlere girebilmesi için il sayısının yarısından fazlasında (en az 41 ilde) kendi listelerini çıkarması gerekiyor. Bu partilerin ancak 40 ilde ortak liste hazırlamasına imkân sunuyor.
Durum böyle olunca, Millet İttifakı’nın iki büyük partisi CHP ve İYİ Parti, iddialarına ters gelmeyecek şekilde seçimlere katılma kararı alırken, öteki üç parti pragmatist davranıp hem kendi partilerine, hem CHP’ye avantaj sağlayacak bir yolu seçti.
Öyle anlaşılıyor ki bu seçimde parlamento çoğunluğunu birkaç sandalye belirlemiş olacak. Seçim Yasası kimsenin “partisinin gücünü ortaya koyma” hevesi peşinde koşmasına izin vermiyor.
Bu konuda bir not da ekleyeyim. Cumhurbaşkanı adayı Muharrem İnce, iplerin koptuğunu açıkladığı halde, arka kapı diplomasisinin sürdüğü biliniyor. İnce’nin Cumhurbaşkanı adaylığı kesinleşmiş olmasına rağmen, Memleket Partili isimlere kaç vekillik verileceği üzerinde çalışılıyor.
9 Nisan Pazar günü listeler YSK’ya teslim edilinceye kadar her türlü gelişmenin olabileceğini akıldan çıkarmamak gerekiyor.
MHP ADAYLARINDAN İLGİNÇ PORTRELER
Partilerin adaylarını YSK’ya teslim etmesine iki gün kala aday listelerini kamuoyuna duyuran MHP’de ilginç gelişmeler var. Magazinden cinayete kadar uzanan olaylarda adı geçen farklı isimler, MHP listelerinden kendine yer bulmuş durumda.
Önce kamuoyu vicdanını en çok rahatsız eden Sinan Ateş cinayetiyle başlayayım.
Ülkü Ocakları eski başkanı Sinan Ateş’i öldüren tetikçi Eray Özyağcı’yı, olay yerinden kaçıran kişi olduğu öne sürülen Tolgahan Demirbaş’ı, tutuklu Emre Yüksel’i evinde saklayan MHP Mersin Milletvekili Olcay Kılavuz, listede seçilmesi imkânsız bir sıraya konuldu.
24 Haziran 2018 seçimlerinde Mersin’de 2 milletvekili çıkaran MHP’nin bu seçimde 1 milletvekilliği ancak kazanabileceği konuşulurken Kılavuz, dördüncü sıraya yazıldı. Seçilemeyeceği kesin görülen Kılavuz’un dokunulmazlığı kalktığında yargı karşısına çıkacağına kesin gözüyle bakılıyor. Böylelikle Sinan Ateş soruşturmasının önü açılmış oldu.
Bilindiği gibi Sinan Ateş, 12 yıl MHP’li İsmet Büyükataman’ın danışmanlığını yürüttü. Ateş’in ailesine başsağlığı bile dilemeyen Büyükataman, MHP Bursa Birinci Bölge birinci sıradan yeniden aday gösterildi. Bursalı Ülkücülerin, Büyükataman isminin ilk sırada yer aldığı pusulaya mühür basarken epey düşünecekleri muhakkak.
TRT’de yayınlanan Seksenler dizisinde “Yıldız” karakterini canlandıran Özlem Balcı, MHP’den aday gösterildi. Fethiyeli Özlem Balcı, MHP’nin geçen seçimde vekil çıkaramadığı Muğla’da ilk sıraya yazıldı.
Yeni siyasetçi Özlem Balcı, Ateşin Düştüğü Yer, Merdiven Baba gibi filmlerde de oynadı. Yönetmenini hapse attıran Reis filminde ise Emine Erdoğan karakterini canlandırmıştı. Oyuncu, şimdi MHP’nin önceki seçimde vekil çıkaramadığı Muğla’dan seçilmek için yarışacak.
Bu arada mevcut milletvekillerinden;
⚖️ Mersin Milletvekili Baki Şimşek,
⚖️ Bursa Milletvekili Mustafa Hidayet Vahapoğlu,
⚖️ Eskişehir Milletvekili Metin Nurullah Sazak,
⚖️ Kahramanmaraş Milletvekili Sefer Aycan,
⚖️ Konya Milletvekili Esin Kara aday listesinde yer almadı.
DEVLET BAHÇELİ’NİN SEÇİLMEME İHTİMALİ VAR
Peki en ilginç yerlerden birisi Devlet Bahçeli’nin memleketi Osmaniye. AK Parti ile kurduğu ortaklık ve Ülkücü gelenekten uzaklaşmakla suçlanan, son olarak da 6 Şubat depreminde Osmaniye’deki çevresinde tek sağlam bina olarak kalan evini depremzedelere açmamasıyla tepki toplayan Bahçeli’nin durumu hayli kritik.
2018 seçimlerine bakılınca Osmaniye’den Bahçeli’nin seçilmeme ihtimali yok gibi görünüyor olabilir. 14 Mayıs’taki seçimde CHP ve İYİ Parti’nin ortak liste çıkarması halinde Bahçeli’nin Meclis’e girememe ihtimali olduğunu göz önünde bulundurmak gerekiyor.
Cumhur İttifakı’nda bütün hesaplar, cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ikinci tura kalma ihtimali üzerine yapılıyor. Eğer Meclis’teki sandalye dağılımı Millet İttifakı’nın çoğunluk sağlayacağı şekilde gerçekleşirse, Tayyip Erdoğan’ın ikinci tur umutları da boşa çıkacak görünüyor.
Seçmen yürütme ile yasama arasındaki dengeyi gözeteceğine göre, Meclis’te çoğunluğu sağlayan parti cumhurbaşkanlığında ipi göğüsler.
“Siyaset ütme sanatıdır…”
dikkat edin! zarlar hileli olmasın…