Hristiyan Birlik partileri CDU/CSU, Hür Demokratik Parti (FDP/Liberaller) ve Yeşiller’in (Die Grünen) Jamaika koalisyonu kurmaya matuf keşif müzakereleri FDP’nin masadan çekilmesi üzerine akim kaldı. FDP’nin masadan çekilmesinde göçmen krizinin payı büyük. Göçmenlere aile birleşimi tahdidi veya senelik kota gibi CSU’nun ısrarcı olduğu maddelerde mutabakata varılamadığı belirtiliyor.
24 Eylül Federal Meclis (Bundestag) seçiminden çıkan neticelere göre dört partili bir koalisyon hükûmeti kurulması bekleniyordu. Zira hiçbir parti tek başına iktidarı kurabilecek temsil kuvvetine ulaşamadı.
SPD, BÜYÜK KOALİSYONA KARŞI
Jamaika bayrağının yeşil, sarı ve siyah renklerini hatırlattığı için ‘Jamaika’ ismi verilen koalisyon ihtimali ortadan kalktığı saatlerden itibaren 2013-2017 döneminde CDU/CSU ile Büyük Koalisyon’da vazife alan Sosyal Demokrat Parti (SPD) lideri Martin Schulz’un tavrı merak ediliyordu. SPD, seçimde oylarını yüzde 5 puandan fazla gerilemesini gerekçe göstererek yeni dönemde ana muhalefette kalacağını ilan etmişti. SPD bugün yaptığı açıklama ile koalisyona girmeyeceğini yineledi.
HÜKÛMET KURULMAZSA 60 GÜN İÇİNDE SEÇİM
Gelinen noktada CDU lideri ve Başbakan Angela Merkel’in hükûmet kurması hayli zor. Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier ile bir araya gelmesi beklenen Merkel’in elinde iki şık kaldı. Buna göre Yeşiller ve FDP hükûmette yer almasa da onların desteğini alarak bir azınlık hükûmeti kuracak ya da Almanya 60 gün içinde erken seçime gidecek.
Azınlık hükûmetine sıcak bakmayan Şansölye Merkel, bu formüle ikna edilebilirse safahat şöyle olacak: Merkel, kurduğu azınlık hükûmeti için Federal Meclis’ten güvenoyu talep edecek. Oylamada salt çoğunluk olan 355 oya ulaşabilirse yola devam edecek. Güvenoyu alamaması halinde Federal Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier, Anayasa’nın 63. ve 68. maddeleri muvacehesinde üç hafta içinde Federal Meclis’in feshini isteyecek.
Bunun bir şartı var: Meclis, Merkel’in destek bulamadığı güven oylamasını müteakip yeni bir Şansölye adayı tespit edip 14 gün içinde onu seçmeyecek. Bu durumda Cumhurbaşkanı, Meclis’in dağılmasını müteakip 60 gün içinde Bundestag seçimleri yenilenmesine karar verecek.
ERKEN SEÇİMDE AfD’NİN OYLARI YÜZDE 20’YE ÇIKABİLİR
Almanya için erken seçim kararı almak kolay olmayacak. Zira erken seçimin, 24 Eylül’de ilk kez ve güçlü olarak parlamentoya giren ve ırkçı, göçmenleri ve İslamiyeti hedef alan beyanları ile öne çıkan Almanya için Alternatif Partisi’ne (AfD) yarayacağı belirtiliyor. AfD’nin bu durumda oy oranını yüzde 20’ye kadar çıkarabileceği belirtiliyor.
Merkel’in bu ihtimali gözününde bulundurarak azınlık formülünü denemesi, Yeşiller ve FDP’nin haricî desteğiyle çalışmaya başlaması AfD’nin hevesini kursağında bırakabilir. Merkel AfD ve Sol Parti ile koalisyon kurmayacağını daha evvel beyan etmişti.
Federal Almanya Anayasası’nın (Grundgezets) Federal Başbakanın seçimi ve Federal Meclis’in feshini düzenleyen 63. Maddesi:
(1) Federal Başbakan, Federal Cumhurbaşkanı’nın önerisi üzerine Federal Meclis tarafından görüşmesiz olarak seçilir.
(2) Federal Meclis üyelerinin oylarının çoğunluğunu elde eden aday seçilir. Seçimi kazanan aday, Federal Cumhurbaşkanı’nca atanır.
(3) Önerilen aday seçilmediği takdirde, Federal Meclis, oylamadan sonraki 14 gün içinde, üyelerinin salt çoğunluğuyla bir Federal Başbakan seçebilir.
(4) Bu süre içinde bir seçim yapılamamışsa, derhal yeni bir seçim turu yapılır ve bunda oyların çoğunluğunu alan aday seçilmiş olur. Seçilen aday, Federal Meclis üyelerinin çoğunluğunun oylarını elde etmişse, Federal Cumhurbaşkanı seçimden sonraki yedi gün içinde onu atar. Seçilen aday bu çoğunluğu sağlayamamış ise, Federal Cumhurbaşkanı yedi gün içinde ya onu atar ya Federal Meclisi fesheder.
FEDERAL MECLİS’TE (BUNDESTAG) SANDALYE DAĞILIMI
PARTİ İSMİ SANDALYE SAYISI ALDIĞI OY (YÜZDE)
1)Hristiyan Birlik partileri (CDU/CSU) 246 32,9
2)Sosyal Demokrat Parti (SPD) 153 20,5
3)Almanya için Alternatif (AfD) 94 12,6
4)Hür Demokratik Parti (FDP) 80 10,7
5)Sol Parti (Die Linke) 69 9,2
6)Yeşiller (Die Grünen) 67 8,9
NOT: 24 Eylül 2017 Federal Meclis neticeleridir. Almanya’da seçim barajı yüzde 5’tir.
