HABER İNCELEME | YUSUF DERELİ
AKP rejiminin ithalata dayalı tarım politikası hem çiftçiyi, hem de tüketiciyi vurdu. TÜİK’in tartışmalı Kasım ayı rakamlarına göre yıllık enflasyon gıdada yüzde 18’i geçti. Zamlardan en fazla etkilenen ürünlerin başında bitkisel yağ geliyor. Bir yıl önce 35 lira olan 5 litre ayçiçek yağı 70 TL’ye yaklaştı. Salgının başından bu yana sadece ayçiçek yağındaki zam oranı yüzde 68!
TÜİK’in Kasım 2020 verilerine göre yıllık enflasyon yüzde 14,03 seviyesinde… TÜİK’in söz konusu orana nasıl ulaştığını kimse bilmiyor. Zira halkın yaşadığı enflasyonla TÜİK’in verileri arasında uçurum var. Bir kaç örnek verelim; 30 adetlik bir koli yumurta geçtiğimiz kasım ayında ortalama 14 TL’den satılıyordu. Bugün aynı yumurta 26 lira. Artış oranı yüzde 86’ya yakın.
Bu yılın başında kilosu 11 TL olan kuru fasulye bugün 19 liradan satılıyor. Zam oranı yüzde 72! Yine bu yılın şubat ayında 5 kilosu 14 liradan satılan unun fiyatı, 25 liraya çıktı. Artış oranı yüzde 78! 2020 şubat ayında bir paketi 2,5 lira olan aynı makarnanın fiyatı an itibariyle 3,5 TL! Yüzde 40 zamlanmış makarna…
AYÇİÇEK YAĞI HER AY ZAMLANIYOR
Gıda maddelerinin içerisinde fiyatı en fazla artan ise hiç şüphesiz ayçiçek yağı. Her ay düzenli olarak zamlanıyor. Geçtiğimiz yıl eylül ayında markaya göre değişmekle birlikte 5 LT ayçiçek yağının ortalama fiyatı 35 liraydı. Bugün rakam 70 TL’ye dayandı. Bir yılda artış oranı neredeyse yüzde 100. Mart ayında 41 lira 50 kuruş olan aynı marka yağın fiyatı, (aynı markette) nisanda 46, eylülde 56 ve geçtiğimiz ay 64 liraya yükseldi. Bazı marketlerde aynı yağ 69 liradan satılıyor. Bir lokanta işletmecisi yaşanan zamlara sosyal medya üzerinden isyan ediyor: “Ben restoranı kapalı olan bir işletmeci olarak, 18 litrelik teneke ayçiçek yağını eylül ayında 150 lira civarında aldım. Kapanmadan 2 gün önce 205 TL’ye aldım.”
GÜMRÜK VERGİSİ SIFIRLANDI ANCAK FAYDA ETMEDİ
Yağ fiyatlarını düşürmek amacıyla 5 Kasım’da ay ayçiçeği tohumunda gümrük vergisi 1 Temmuz 2021’e kadar sıfırlanmıştı. 25 Kasım’da ise ham ayçiçeği yağında gümrük vergisi yüzde 36’dan yüzde 3’e düşürüldü. Artan ayçiçeği yağı fiyatlarını düşürmek için devlet gümrük vergilerinden vazgeçiyor. Ancak fiyatlar artmaya devam ediyor. Zira Türkiye’nin ayçiçeği tohumu ve ham yağ ithalatı yaptığı ülkeler, gümrük vergisindeki düşüş kadar fiyatlarına zam yapıyor.
İTHALATTA DÜNYA LİDERİ
Tarım ve Orman Bakanlığı’nın Kasım ayı Ürün Masaları Ayçiçeği Raporu geçtiğimiz hafta yayınlandı. Buna göre dünya ayçiçeği ithalatında Türkiye, yüzde 37 pay ile dünya lideri oldu. İkinci sırada 28 üyeli Avrupa Birliği var. Avrupa Birliği üyesi 28 ülkenin ithalattaki payı yüzde 19. Türkiye tek başına dünya ithalatının yüzde 37’sini gerçekleştiriyor. 2019 yılındaki ayçiçeği üretimi 1,95 milyon ton olarak açıklanmıştı. TÜİK’e göre ayçiçeğinin yeterlilik oranı yüzde 66,4.
İNATLA ‘İTHALAT’ POLİTİKASI İZLENİYOR
AKP rejimi çiftçiyi desteklemek, yasal olarak ödemesi gereken ‘destekleme’ primlerini ödemek yerine ithalata dayalı tarım politikası izliyor. İktidarın ‘ithalat’ inadı çiftçiyi zor durumda bıraktığı gibi, artan maliyetler nedeniyle tüketiciye de zam olarak yansıyor. Ayçiçeği hasadı geçtiğimiz ay tamamlandı. Önümüzdeki haftalarda 5 litrelik ayçiçek yağının 80 lirayı geçmesi bekleniyor.