HABER-YORUM | HASAN CÜCÜK
Avrupa çapında kulüplerin katıldığı ilk turnuva 1955 yılında Avrupa Şampiyon Kulüpler Kupası adıyla başlıyordu. 1960 yılına gelindiğinde bu kez turnuva sayısı ikiye çıkıyordu. Bu kupanın adı Avrupa Kupa Galipleri Kupası oluyordu. İki kupa ile yoluna devam eden Avrupa futboluna üçüncü bir ortak 1971’de UEFA Kupası adıyla geliyordu. Futbolda güç dengesinin günümüz kadar açık olmadığı dönemlerde sıradan ülkenin sıradan kulüpleri Avrupa’da kupa kaldırıyordu. Bunların hepsi bir zamanlardı. Ancak günümüz futbolunda söz sahibi olmaya devam eden bazı kulüpler içinde Avrupa’da kupa kaldırmak hayal oldu.
Türk futbolunu tarihi anlarından biri 17 Mayıs 2000’de yaşamıştı. Şampiyonlar Ligi’nde grupta üçüncü olup, yoluna UEFA Kupası’nda devam eden Galatasaray, tarihi bir başarıya imza atıp finale kadar gelmişti. Finalde İngilizlerin ünlü kulübü Arsenal’e rakip olan sarı-kırmızılar penaltılar sonunda kupaya azanıp bir tarih yazıyordu. Galatasaray’ın bu başarısını bir daha tekrar eden kulübümüz çıkmadı. Hatta, UEFA Kupası ve Süper Kupayı kazanan Galatasaray’ın Avrupa’daki en büyük başarısı Şampiyonlar Ligi’nde çeyrek finale kadar gelmek oldu. Fenerbahçe, 2013’te UEFA Avrupa Ligi’nde yarı finale kadar geldi ama adını finale yazdırmayı başaramadı. Mevcut şartlarda bir Türk kulübü için Avrupa’da kupa kaldırmak hayal ötesi…
Manchester City ve Arsenal, Avrupa futbolunun önde gelen kulüplerinin başında yer alıyor. City özellikle 2008’de Araplara satıldıktan sonra Premier Lig’de zirve mücadelesi veren takımlardan biri oldu. Son 6 yılda 3 kez Premier Lig şampiyonluğu yaşayan Manchester City, konu Avrupa’da kupa kaldırmaya gelince sıradan bir takıma dönüşüyor. Manchester City’nin Avrupa kupalarındaki tek başarısı 1970 yılında gelen Avrupa Kupa Galipleri Kupası oldu. Finalde Polonya’nın Gornik Zabrze takımını 2-1 yenen City kupanın sahibi oldu. Pep Guardiola yönetiminde Premier Lig’de zirvenin adresi olan City uzun bir aradan sonra Avrupa’da kupa kaldırmaya oldukça yaklaşmış durumda.
Arsenal, 22 yıllık Arsene Wenger döneminde Premier Lig’in en başarılı kulüpleri arasında yer buldu. İngiltere Ligi’nde 13 şampiyonluğu bulunan Arsenal’in Avrupa kupalarındaki tek başarısı 1994’te kazandığı Avrupa Kupa Galipleri Kupası oldu. Finalde Parma’yı 1-0 yenip kupaya uzanan Arsenal, iki kez daha final oynadı. 2000’de UEFA Kupası finalinde Galatasaray’a, 2006’da ise Şampiyonlar Ligi finalinde Barcelona’ya kaybeden Arsenal, Avrupa’da bir kez kupa kaldıran takımlar arasında yer bulmaya devam ediyor.
Marsilya ve Paris Saint Germain (PSG), Fransa futbolu denince akla ilk gelen kulüplerin başında yer alıyor. Avrupa Şampiyon Kulüpler Kupası, 1992’de Şampiyonlar Ligi adını alırken finale adını yazdıran kulüpler Milan ve Marsilya oluyordu. Maçta 1-0’lık skorla gülen taraf Fransız ekibi oluyordu. Şampiyonlar Ligi’ni kazanan ilk takım olarak adını futbol tarihine yazdırdı. Avrupa’da sadece bir kez kupa kazanan Marsilya, 4 kez de finalde kaybetti. 1991’de Şampiyon Kulüpler Kupası finalinde Kızılyıldız’a kaybeden Marsilya, 3 kez de UEFA Kupası finalinde rakiplerine boyun eğdi. Marsilya, geçen yıl sahasında oynanan UEFA Avrupa Ligi finalinde Atletico Madrid’e 3-0 yenilmişti.
Fransa Ligue 1’in tek hakimi olan PSG, mevzu Avrupa kupaları olunca pek ortalarda gözükmüyor. PSG’nin Avrupa’daki tek başarısı 1996’da kaldırdığı Avrupa Kupa Galipleri Kupası oldu. 1999’dan sonra düzenlenmeyen Avrupa Kupa Galipleri Kupası finalinde Rapid Wien’i 1-0 yenen PSG, 1996’da kupanın sahibi olmuştu. 2012 yılında Arap sermayesinin satın aldığı PSG, Ligue 1’de krallığını ilan etmesine karşılık, Avrupa kupalarında henüz rüştünü ispat edemedi. Her sezon harcanan milyonlarca Euro’ya rağmen Şampiyonlar Ligi’nde bırakın finali yarı finale kadar bile gelemedi.
Geçmişte Avrupa’da kupa kazanan kulüpler arasında Fiorentina (Kupa Galipleri Kupası – 1961), Sporting Lizbon (Kupa Galipleri Kupası – 1964), West Ham (UEFA Kupası -1965), Celtic (Şampiyon Kulüpler Kupası – 1967), Slovan Bratislava (Kupa Galipleri Kupası – 1969), Glasgow Rangers (Kupa Galipleri Kupası – 1972), FC Magdeburg (Kupa Galipleri Kupası -1974), Frankfurt (UEFA Kupası – 1980), Ipswich Town (UEFA Kupası – 1981), Dinamo Tiflis (Kupa Galipleri Kupası – 1981), Everton (Kupa Galipleri Kupası – 1985), Bayer Leverkusen (UEFA Kupası – 1988), Napoli (UEFA Kupası – 1989), Sampdoria (Kupa Galipleri Kupası – 1990), Kızılyıldız (Şampiyon Kulüpler Kupası – 1991), Werder Bremen (Kupa Galipleri Kupası – 1992), Real Zaragoza (Kupa Galipleri Kupası – 1995), Schalke 04 (UEFA Kupası – 1997) ve CSKA Moskova (UEFA Kupası – 2005) bulunuyor.
Bu takımların tamamına yakını için Avrupa’da kupa kaldırmaktan artık bir hayal. Hele bazıları için hayal bile olamıyor. Ipswich Town, Dinamo Tiflis, FC Magdeburg gibi.
