Merkez Bankası’nın 2021 yılı Eylül ayından itibaren kuru baskılamak için 199 milyar dolarlık satış yaptığı hesaplanıyor. Bloomberg Türkiye ve İsveç Ekonomisti Selva Baziki‘nin paylaştığı verilere göre Haziran ayi itibariyle aylık 9-10 milyar dolar civarında olan ‘arka kapı müdahaleleri’ durmuş. Baziki, Merkez Bankası’nın net döviz pozisyonundaki iyileşmenin de bunu teyit ettiğini söylüyor. Yine Baziki’ye göre kur sadece cari açığı azaltmak için değil, sıcak parayı cezbetmek için bilinçli olarak yükseltiliyor.
TCMB'nin Haziran ayında arka kapı müdahalelerini durdurduğunu hesaplıyoruz.
Toplam müdahale miktarı Mayıs ayı ile aynı seviyede kaldı ($199 milyar).
Müdahalelerin sonlanmasının da etkisi ile lira Mayıs sonundan günümüze USD karşısında ~%23 değer kaybetti.
1/5 pic.twitter.com/hUBjuzyYpt
— Selva Baziki (@SelvaBaziki) July 20, 2023
Selva Baziki’nin paylaşımları şöyle:
TCMB’nin Haziran ayında arka kapı müdahalelerini durdurduğunu hesaplıyoruz. Toplam müdahale miktarı Mayıs ayı ile aynı seviyede kaldı (199 milyar Dolar). Müdahalelerin sonlanmasının da etkisi ile lira Mayıs sonundan günümüze USD karşısında yüzde 23 değer kaybetti.
Bu, rezervlerde artışı mümkün kılabilir. Nitekim, TCMB net rezerv (net swap) pozisyonunda Mayıs-Haziran ayları arasında yaklaşık 11 milyar dolar iyileşme görüyoruz. Miktar tam da TCMB aylık müdahale miktarına denk.
TCMB’nin politika sıkılaşma süreci tamamlanmadan – yani faiz desteği hedefe yakınlaşmadan- müdahaleleri durdurması liradaki değer kaybının bir tercih olabileceğini ima edebilir. Yüksek dış finansman açığı veren ülkelerde yerel para değer kaybı bir politika tercihi olabilir.
Fikir ithalatı kısıp ihracatı artırmak yolu ile cari dengeyi iyileştirmeyi hedefler. Ancak Türkiye’nin ihracatındaki yüksek ithalat bağımlılığı (MB araştırmasına gore % 45) rekabetçi fiyat üzerinden elde edilecek avantajları kısıtlayacaktır.
Bu durumda ödemeler dengesini iyileştirecek mekanizma olarak geriye yerel paradaki deger kaybı sebebiyle ithalatın kısılması kalır. Yüksek bir maliyeti de beraberinde getirir: hızlanan enflasyon ve hanehalkı bütçesi üzerinde artan baskı.
