HABER ANALİZ | TR724
Marmara Depremi sonrasında yürürlüğe giren Zorunlu Deprem Sigortası (DASK) primlerinde yıllık artış oranı neredeyse 4 katına ulaştı. İstanbul’da geçtiğimiz yıl 125 metrekarelik apartman dairesi için 383 lira prim ödeyen vatandaşa, aynı daire için bu yıl bin 396 lira fatura çıkarıldı.
Enflasyon TÜİK’e göre yüzde 50’lerde ancak DASK pirimlerinin yıllık artış oranı yüzde 265! Benzer fahiş bir artış örneğin yangın paket sigortalarında da geçerli. Geçtiğimiz yıl 2 bin 470 lira olan rakam, bu yıl 5 bin 870 liraya fırladı. Artış oranı yüzde 137! Bu arada kulis bilgilerine göre iktidar 2025 yılı için asgari ücrete yüzde 30 civarında zam yapmayı planlıyor!
Zorunlu Deprem Sigortası (DASK), Türkiye’de deprem ve deprem kaynaklı yangın, infilak, tsunami ve yer kayması gibi doğal afetlerin yol açtığı maddi zararları karşılamak amacıyla oluşturulmuş bir sigorta sistemi. 17 Ağustos 1999’da meydana gelen Marmara Depremi’nin ardından, benzer felaketlerin yol açabileceği maddi kayıpları en aza indirmek ve konut sahiplerini güvence altına almak amacıyla 2000 yılında yürürlüğe girdi.
DASK primleri, farklı faktörlere göre belirleniyor. Bunlardan biri binanın bulunduğu deprem riski bölgesi. Bina örneğin 1. derecede deprem bölgesinde yer alıyorsa prim daha yüksek oluyor. Binanın yapı tarzı ve yüzölçümü de prim hesaplamalarında dikkate alınıyor. Betonarme yapılar daha sağlam kabul edildiği ve bu nedenle risk daha az olduğu için prim miktarları örneğin, ahşap yapılara göre daha düşük oluyor. Ayrıca yüzölçümü büyüdükçe prim miktarı artıyor. Binanın yaşı da bir başka kriter. Bina ne kadar eskiyse prim miktarı da o kadar artıyor… Çünkü risk artıyor… Tüm bu kriterler doğrultusunda, sigorta bedeli (teminat tutarı) belirleniyor.
Prim bedelleri katlanarak artıyor!
DASK teminat tutarları ve prim tarifeleri, her yıl inşaat maliyetlerindeki değişimler ve enflasyon oranları göz önünde bulundurularak güncelleniyor. Bu güncellemeler, Doğal Afet Sigortaları Kurumu (DASK) tarafından belirlenerek, kamuoyuna duyuruluyor.
28 Aralık 2023 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan tebliğe göre zorunlu deprem sigortası asgari prim tutarları yükseltildi. Buna göre betonarme yapılarda sigorta bedeline esas metrekare bedelleri 3 bin 16 TL’den 6 bin TL’ye, diğer yapılarda ise 2 bin 80 TL’den 4 bin TL’ye çıkarıldı.
Ancak yıllık prim miktarı çok daha fazla oranda artıyor. Zira prim miktarı sadece enflasyona bağlı yapılan artışla sınırlı değil. Örneğin, DASK tarafından verilen azami teminat tutarı, 01 Ocak 2024 tarihinden itibaren bütün yapı tiplerinde 640 bin TL’den, 1 Milyon 272 Bin TL’ye yükseltildi. Bu da prim miktarının katlanmasının sebeplerinden biri… Deprem bölgesinde yaşanan bir hareketlilik veya risk değerlendirmelerindeki değişiklikler, primlerde ek artışa neden ouyor.
Tüm bu sebeplerden dolayı DASK primleri her yıl katlanarak artıyor. Somut bir örnek üzerinden gidelim… İstanbul’da 125 metrekare büyüklüğünde bir apartman dairesi için geçtiğimiz yıl 383 lira DASK primi ödeyen vatandaşa, bu yıl bin 396 lira fatura çıkarıldı. TÜİK’e göre enflasyon yüzde 49! Ancak vatandaşın DASK primi miktarı yüzde 265 yani neredeyse 4 kat artmış…
DASK primi hesaplamasında ayrıntılı bilgi için linke tıklayabilirsiniz…
