696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’yle (KHK) Yargıtay’a 100, Danıştay’a ise 16 yeni üye atanması işlemi, 24 Haziran seçimleri sonrasına bırakıldı. 24 Aralık’ta çıkarılan KHK’yle atamalar için en geç 6 aylık süre öngörülmesine karşın, atamalarının ertelenmesinin perde arkasında 24 Haziran seçimleri sonuçlarının olduğu öğrenildi. Çünkü yargıdaki milliyetçi kanadın, yüksek yargıya yapılacak üye atamalarının en az yüzde 40’ı istediği dile getirildi. Hükümet cephesinin ise bu kadar fazla üyeyi milliyetçi gruba vermek istediği belirtiliyor onun için 24 Haziran seçimlerinden çıkacak sonuç, üye pazarlıklarını belirleyecek.
Cumhuriyet’in haberine göre, kararda, Adalet Bakanlığı’nda oluşan görüşün de etkili olduğu öğrenildi. Atamaların yeni adli yılın başlayacağı eylül ayında yapılmasının planlandığı belirtildi. Kulislerde, hükümetin atamaları seçim sonrasına bırakma kararının arkasında 24 Haziran seçimlerinden çıkacak sonucun yattığı öğrenildi. Çünkü yargıdaki milliyetçi kanadın, yüksek yargıya yapılacak üye atamalarının en az yüzde 40’ı istediği dile getirildi. Hükümet cephesinin ise bu kadar fazla üyeyi milliyetçi gruba vermek istediği belirtildi. 24 Haziran seçimlerinden çıkacak sonuç, üye pazarlıklarını belirleyecek. Eğer seçim sonrası AKP Meclis’te çoğunlukta olursa yargıda “Cumhur İttifakı”nın öneminin azalacağı ve milliyetçilerle de yargıda ittifaka gerek kalmayacağı yorumları yapıldı. Böylece milliyetçilerin pazarlıkta elinin zayıflayacağı ve daha az üye talebinde bulunacakları kaydedildi. Tersi durumda milliyetçi cephenin eli güçlenecek.
Yeni bir tasfiye mi?
Yüksek yargı kulislerinde Yargıtay ve Danıştay’a yeni atamasına karşı çıkanların olduğu belirtildi. Özellikle Yargıtay’ın iş yükü sorununun olmadığı, bu nedenle atanacak yeni üyelerin fazlalık oluşturacağı dillendirildi. Kulislerde, “100 yeni üye atanırsa Yargıtay’da üye fazlalığı oluşacak. Bir süre sonra hükümet, bu fazlalığı azaltmak için tekrar yasa çıkarmak zorunda kalacak. Bu durumda Yargıtay’daki sosyal demokrat ve milliyetçiler tasfiye edilebilir. Yargıtay’a 100 yeni üye atama planının altında uzun vadeli böyle bir plan olabilir” yorumu da yapıldı.
Erdoğan seçilmezse
Üye atamalarının seçim sonrasına bırakılmasında iktidarı endişelendiren bir seçenek ise “Erdoğan’ın seçimleri” kaybetmesi ihtimali. Bu durumda yeni cumhurbaşkanının belirleyeceği Adalet Bakanı’nın başkanlık yapacağı HSK, üye atamaları yaparak yargıdaki AKP iktidarına son verebilecek.
Davalar bekleniyor
Yargıtay’a üye atamalarının ertelenmesindeki bir nedenin ise sözde F… ve darbe davalarının hâlâ bitirilememesinin de etkili olduğu dillendirildi. Eğer şu an üye seçiminin yapılması halinde birçok davaya bakan mahkeme başkan ve üyelerinin dışarıda kalacağı konuşuluyor. Bunun da davaları olumsuz etkileyeceği iddia ediliyor. Akıncı, Genelkurmay Çatı Davası gibi büyük davaların halen devam ettiği, bu davalara bakan mahkeme başkanı ve üyelerinin Yargıtay üyesi olmak istedikleri belirtiliyor.
Yarı yarıya azaltıldı
Hükümet, 15 Temmuz darbesinden önce çıkardığı yasayla Yargıtay ve Danıştay’ın üye sayısını, büyük bir tasfiye başlatarak yarı oranında indirmişti. Yargıtay’ın üye sayısı 516’dan 310’a, Danıştay’ın üye sayısı ise 195’ten 116’ya düşürüldü. Bu değişimin yasal gerekçesi ise “istinafların faaliyete geçmesiyle iş yükünün azalması” olarak gösterildi. Ancak hükümet, 24 Aralık 2017’de yayımlanan 696 sayılı KHK ile Yargıtay’da 100, Danıştay’a ise 16 yeni üyelik kadro oluşturdu. Bu kadrolara yapılacak atamanın 24 Aralık’tan itibaren “en geç altı ay içinde” gerçekleştirilmesi hükmü KHK maddesine eklendi. Bu süre 24 Haziran’da dolacak.
