Osmanoğlu ve Kocabaş aileleri dini inançları gereği 9 ve 11 yaşlarındaki kız çocuklarını karma yüzme dersine göndermeme kararını İsviçre mahkemesi 350 İsviçre Frankı ile cezalandırdı. Din ve vicdan özgürlüğü ihlali gerekçesiyle AİHM’e taşınan davada, sosyal entegrasyonun daha önemli olduğu gerekçesi ile İsviçre mahkemelerinin kararını haklı buldu. AIHM 2008 yılında Fransa’da spor dersine girmeyen iki kız öğrenci için de benzer karar açıklamıştı.
AİHM sosyal entegrasyonun din ve vicdan özgürlüğünden daha ağır bastığını gerekçe göstererek başvuru yapan aileleri haksız buldu. Okul yönetimi mahkemeye sunduğu savunmada din ve vicdan özgürlüğünü kullanmaları açısından yeterli imkanların sağladığını iddia etti. Burkini ile yüzme derslerine katılması ve erkek öğrencilerden farklı bir soyunma odasını kullanmaları teklifinde bulunduğu fakat ailelerin bunu da kabul etmediğini öne sürdü. Oybirliği ile alınan kararda “Toplumun genelinin yararı, ailenin kişisel dini görüşlerine ağır basmaktadır” ifadesine yer alıyor. Karara 30 gün içerisinde itiraz edilerek Büyük Daireye tasinabilir.
AİHM Fransa’da spor dersine girmeyen öğrenciler için de benzer karar vermişti
1999 yılında derslere başörtüsüyle giren Belgin Doğru ve Esma-Nur Kervancı, spor dersinde de yönetmeliğe uymadığı gerekçesi ile ihtarın ardından disiplin kuruluna sevk edildi ve okuldan uzaklaştırıldı. Strasbourg’a taşınan davada AİHM, Fransız mahkemelerinin kararın doğru buldu ve çocukların eğitime uzaktan devam edebilecekleri ifadesine yer verdi. 2008 yılında açıklanan kararda, Fransız mahkemelerinin kararını inanç özgürlüğü ihlali olarak görmedi ve başvuranları haksız buldu.
2011 yılında Fransa’da Burka yasağı geldi
Fransa’da 2011 Nicolas Sarkozy döneminden yılında yürürlüğe giren yasayla kamu ve kamuya açık alanlarda burka giyenlere 150 Euro para cezası getirilmişti. Hatta burka takmayı zorlayanlara hapis cezası ve 30.000 Euro ağır para cezası öngörüyordu. Yasaya uymayan Pakistan asıllı Fransız vatandaşı genç kadın, yasanın inanç Avrupa insan hakları sözleşmesinin inan özgürlüğü ile alakalı 9.maddesini ihlal gerekçesi ve özel hayata müdahale gerekçesi ile davayı AİHM’ye taşıdı. Fransa hükümeti ise çıkarılan yasanın sadece burka giyenlere değil, motosiklet sürücüleri ve kapüşon için de geçerli olduğu savunmuştu.
AİHM 2014 yılında verdiği kararda Fransa’nın güvenlikle ilgili tezini reddetmesine rağmen Fransa’yı haklı bulmuştu. Fransa’da yaklaşık 6 milyon Müslüman yaşıyor, burka takan kadınların sayısı 2000 civarında ve bunların bir bölümünü İslam dinine sonradan giren Fransız kadınlar oluşuyor. Fransa içişleri bakanlığının verilerine göre yasa çıktıktan sonra 2015 yılının Ekim ayına kadar 908 kişiye ceza kesildi.
İsviçre’de de burka yasağı konuşuluyor
İsviçre’de ayrıca bir taraftan da burka yasağı konuşuluyor. Milliyetçi-muhafazakar Halk Partisi’nin burkanın ülkede yasaklanması için önerge verdi. Ulusal Konseyde yapılan oylamada 88 milletvekili ‚evet‘ oyu, 87 vekil ‚hayır‘ oyu verirken, 10 vekil ise çekimser kaldı.
26 kantondan oluşan İsviçre’de sadece Tessin kantonunda burka yasağı getirildi. 2013 yılında yapılan referandumla kamuya açık alanlarda burkanın giyilmesi yasaklanmıştı. Ancak Tessin’de para cezası Fransa’ya göre çok daha yüksek. Kantonda burka giyenlerin yaklaşık 10bin Euro para cezası ödemeleri öngörülüyor. Tüm İsviçre’de kararın ülke genelinde kabul edilmesi için 26 kanton meclisinden geçmesi gerek. Daha önce böyle bir konu gündeme geldiğinde parlamentoda kabul görmemişti. Gerekçe olarak ise bu şekilde bedenin tamamını kapatan giyinme şeklinde çok az insan olduğu için gerçekçi bir sorun olarak görülmemesi gerekçe olarak gösterildi. Bunun yanı sıra İsviçre’de Halk Partisi “Örtünme yasağı” için imza topluyor. Halk Partisi’ni 100 bin imza toplaması için 15 Eylül 2017’ye kadar süreleri bulunuyor.
Almanya, burkaya sosyal uyum üzerinden bakıyor
Almanya’da konuya sosyal uyum üzerinden bakıyor. Almanya şansölyesi Merkel yüzü tamamen örten kadınların uyum sorunu yaşayacağı yönünde görüş belirtirken, bu konuda bir yasak getirilip getirilmeyeceği konusunda net bir açıklama yapmadı. Almanya, Fransa ve İsviçre’nin yansıra Hollanda, Belçika ve İngiltere gibi ülkelerde de burka arar ara gündeme geliyor.
MEHMET GENÇ / STRASBOURG
illa ki 3 dünya savaşı çıkarmak için insanlık bahane arıyor.