AİHM’nin ‘ihlal’ kararına göre, Hizmet Hareketi’ne yönelik ‘terör’ suçlamalarının hukuki dayanağı yok

HABER ANALİZ | İLKER DOĞAN  

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, öğretmen Yasın Özdemir’in ‘ifade hürriyeti’nin ihlal edildiği iddiasıyla yaptığı başvuruyla ilgili çok önemli bir karara imza attı. Mahkeme, 15 Temmuz öncesinde sosyal medyada yaptığı paylaşım nedeniyle ‘suç ve suçluyu övme’ suçundan 7 ay 15 gün hapis cezasıyla cezalandırılan Özdemir’in ‘ifade hürriyetinin’ ihlal edildiğine karar verdi. AİHM, karar tarihi itibariyle F.TÖ/PDY’ye ilişkin kesinleşmiş bir hüküm bulunmadığının altını çizdi. TCK’nın 215. maddesinin uygulanma şeklinin öngörülemez olduğunu kaydetti. Kararda, 15 Temmuz öncesi şiddet içermeyen ve temel hak ve hürriyetlerin kullanımı niteliğinde olan bankaya para yatırma, sendikaya üye olma, dernek, sohbet, Bylock, ankesörden aranma, okul vb. faaliyetlerin cezalandırmaya gerekçe yapılamayacağı belirtiliyor.

Söz konusu karar, Hizmet Hareketi mensuplarına yöneltilen ‘terör’ suçlamalarının hiç bir hukuki dayanağının olmadığını da tescil ediyor. KHK’lı Cumhuriyet Savcısı Hasan Dursun, kararın çok önemli olduğunu anlatıyor. Dursun, “Yargıtay’ın bu konudaki ilk kararı 26 Eylül 2017 tarihinde Ceza Genel Kurulu tarafından yargı mensupları Metin ÖZÇELİK ve Mustafa BAŞER hakkındaki içtihadıdır. Bu kararda sayısız hukuka aykırılık bulunmakla birlikte, eğer Türk yargı birimleri bir kişiyi örgüt üyeliğinden, örgüte yardım ve destek olmaktan, örgüt lehine propaganda ve saire gibi suçlardan sorumlu tutacaksa, bu eylemlerin tamamının 26 Eylül 2017 tarihinden sonra olması gerekir.” diyor.

Öğretmen Yasin Özdemir (41), Nisan 2015’te sosyal ağlarda Hizmet Hareketi lehine yayınladığı yorumlardan dolayı ihraç ediliyor. Soruşturma sonrası hakkında açılan davada mahkumiyet kararı çıkıyor. Özdemir, iç hukuk yollarının tükenmesi üzerine tartışmalı yorumları yayınladığı tarihte, söz konusu ‘örgütün’ terör örgütü olduğunun bilinmediğini ileri söyleyerek AİHM’ye başvuruyor. İfade hürriyetinin ihlal edildiğini savunuyor.

AİHM’nin kararında, Yasin Özdemir’in yaptığı paylaşımlara da yer veriliyor.

10 Nisan 2015 tarihli Yenişafak gazetesinde yayınlanan bir yazıya ilişkin şöyle yorum yapıyor: “Hâkim kararı veya benzeri bir şey olmadan onlara (terör örgütü) diyorsunuz. Başsavcının delili çok açık olsa da yolsuzluk diyemezsiniz. (17-25 Aralık 2013 olaylarına atıfta bulunarak). Orada adalet nerede… Bu hayatta olmasa da öbür dünyada hesap vermek zorunda kalacaklar”

Bir gün sonra yine Yenişafak’ın bir haberine şöyle yorum yapıyor: “AKP’nin dindar gençliği küstahlık ediyor, bakanı Kuran’la alay ediyor; iftira ve yalan ahlakları haline geldi, fitneyi ganimet sayarlar, kendilerine destek vermeyeni putperest olarak damgalarlar, kendilerini eleştirenleri CHP’li olarak yaftalarlar, kimisi Allah’ı referans gösterir, kimisi Allah’ın özelliklerini tasdik eder. Bu genç topluluğu bıraktığım için mutluyum, Allah yollarını düzeltsin ve onları doğru yola iletsin.”

KARARIN FRANSIZCA TAM METNİ

https://hudoc.echr.coe.int/eng#{“itemid”:[“001-213773”]}

SOSYAL MEDYA PAYLAŞIMLARI NEDENİYLE TUTUKLANIYOR

Yasin Özdemir, 15 Temmuz 2016 (sözde) darbe girişiminin ardından Isparta Cumhuriyet Savcılığı tarafından başlatılan soruşturma kapsamında 3 Ağustos 2016 tarihinde polis tarafından gözaltına alınıyor. Paralel devlet yapılanması veya bu örgüt lehine propaganda yaptığı gerekçesiyle…

Yasin Özdemir hakkındaki suçlamaları reddediyor. Ancak 24 Ağustos 2016’da sulh ceza hakimi, başvuranın ‘terör örgütü lehine propaganda yapmak’ suçundan suçlu olduğuna dair kuvvetli şüphe bulunduğu gerekçesiyle tutuklanmasına karar veriyor.

29 Ağustos 2016 tarihinde savcılık, Özdemir’i bir terör örgütü lehine propaganda yapmakla suçlayarak bir iddianame sunmuştur. 1 Eylül 2016’da Isparta 2. Ağır Ceza Mahkemesi iddianameyi kabul ediyor. Yasin Özdemir, 26 Ekim 2016 tarihinde görülen duruşmada, yurt dışı yasağı konularak tahliye ediliyor.

‘NİYET OKUYAN’ YEREL MAHKEME SUÇ UYDURUYOR

30 Kasım 2016’da ise Isparta 2. Ağır Ceza Mahkemesi, başvuranın eylemlerinin suç ve suçluyu haklı çıkarma suçuna girdiğini tespit ederek Özdemir’i 7 ay 15 gün hapis cezasına çarptırıyor. Mahkeme kararında esasında Özdemir’in yaptığı paylaşımları ‘terör örgütü övme olarak kabul edilemeyeceğini’ itiraf ediliyor. “Ancak bu yorumlar, salt bir düşünce ve kanaat ifadesi olarak kabul edilemez; orada kullanılan ifadeler düşünce ve kanaat ifadesinin ötesine geçerek terör örgütünün işlediği suçlara ilişkin olumlu bir algıyı yansıtmaktadır.” denilerek hiç bir şiddet içermeyen ifadeler suç sayılıyor.

MİT TIR’LARI ISPARTA’DAKİ DOSYAYA DA GİRMİŞ

Isparta 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nin karar verdiği tarihi tekrar hatırlatalım; 30 Kasım 2016. Mahkeme, ‘Hizmet Hareketi’nin ‘silahlı terör örgütü’ olduğuna dair kararına gerekçe olarak da MİT TIR’larının durdurulması olayını gösteriyor. Tıpkı 11 Mayıs 2016’da MİT’in yargıya gönderdiği talimat gereği… Söz konusu MİT raporunda mahkemelere, Cemaat’in terör örgütü olarak gösterilmesi için ‘MİT TIR’ları olayının kullanılması gerektiği belirtiliyordu. Aynı raporda MİT TIR’larına operasyon yapan jandarma personelinn Hizmet Hareketi ile bağlantısının tespit edilmediği itiraf edilmesine rağmen…

AİHM: İFADE HÜRRİYETİNİ İHLAL SUÇU

AİHM, ‘hak ihlali’ kararında süreci ayrıntılı olarak anlatıyro. İHAM, 15 Temmuz 2016 öncesi gerçekleştirilen açıklamaların, Nisan 2015’te hareketle ilgili yasadışı örgüt olduğuna dair herhangi bir nihai mahkeme kararı olmaması nedeniyle suç teşkil etmediğine dolayısıyla ifade özgürlüğünün ihlal edildiğine karar veriyor.

Kararı paylaşan avukat Rümeysa Budak, “Tazminat talepleri başvurucu tarafından net olarak belirtilmediği ve iç hukukta tazminat imkanının olması nedeniyle tazminata hükmedilmemiş. Karar Saadet Yüksel’in de yer aldığı Daire’ce oybirliğiyle alınmış.” diyor.

DR. HASAN DURSUN: İNSANLIĞA KARŞI SUÇ İŞLENİYOR

KHK’lı Cumhuriyet Savcısı Dr. Hasan Dursun, kararı şöyle yorumluyor: “AİHM’in vermiş olduğu bu karar, bizlerin en başından itibaren her fırsatta söylediğimiz bir hakikati ortaya koyuyor. Yasadışı bir örgütün var olup olmadığına Cumhurbaşkanlığı, MİT veya başkaca idari birimler karar veremezler. Böyle bir yapılanmanın olduğuna ancak ve ancak yargı mercileri karar verebilir ve ancak böyle bir kararın kesinleşmesinden sonra kişi ve kurumların bu yapılanmayı yasadışı örgüt olarak görmeleri ve kabul etmeleri beklenir. Yargıtay’ın bu konudaki ilk kararı 26 Eylül 2017 tarihinde Ceza Genel Kurulu tarafından yargı mensupları Metin ÖZÇELİK ve Mustafa BAŞER hakkındaki içtihadıdır. Bu kararda sayısız hukuka aykırılık bulunmakla birlikte, eğer Türk yargı birimleri bir kişiyi örgüt üyeliğinden, örgüte yardım ve destek olmaktan, örgüt lehine propaganda ve saire gibi suçlardan sorumlu tutacaksa, bu eylemlerin tamamının 26 Eylül 2017 tarihinden sonra olması gerekir. Bu tarihten önce, bir hukuk devletinde, hiçbir kişi ve kurum, devlet tarafından Gülen yapılanmasının yasa dışı bir örgüt olarak bildiği varsayımıyla suçlanamaz, tutuklanamaz ve cezalandırılamaz. Aksine yapılan şey düşman ceza hukuku uygulamasıdır. İnsanlığa karşı işlenen bir suçtur.”

DR. GÖKHAN GÜNEŞ: KARAR, UYDURMA TARİHLERİ ÇÖPE ATMIŞTIR

İnsan Hakları Hukukçusu Dr. Gökhan Güneş, “Kararın özeti; 15 Temmuz öncesi şiddet içermeyen ve temel hak ve hürriyetlerin kullanımı niteliğinde olan; banka, sendika, dernek, sohbet, Bylock, ankesörden aranma, okul vb. faaliyetler cezalandırmaya gerekçe yapılamaz. TCK’nın 314. maddesi de, 215. maddesi gibi öngörülemezdir. Karar, 15 Temmuz öncesi yasal ve rutin faaliyetleri nedeniyle cezalandırılan herkesle ilgili benzer ihlallerin çıkacağının habercisidir. AİHM, kriter olarak kabul edilen hususlar ile MGK bildirisi ve 17/25 gibi uydurma milat tarihlerini de bu kararıyla çöpe atmıştır.” diyor.

MURAT AKKOÇ: KARAR HERKESİ BAĞLAR

Avukat Murat Akkoç, kararı şöyle yorumladı: “AHIM’in ‘Bazı yürütme organları grubu tehlikeli olarak nitelendirilmiş olsa da Mahkeme olay tarihinde Fethullah Gülen Hareketinin illegal veya terörist bir organizasyonun lideri veya üyesi olduğuna dair kesinleşmiş bir cezanın olmadığını not eder’ tespiti Türkiye’yi bağlar. Anayasa Mahkemesi AHIM’in MGK veya herhangi bir yürütme organının kararıyla bir topluluğun terör örgütü ilan edilmesini kabul etmeyeceğine dair Yasin Özdemir/TR kararından 3 ay önce MGK kararlarıyla bir grubun terör örgütü ilan edilemeyeceğine dair karar vererek ön almıştır. 17/25 Aralık 2013’e kadar “Hizmet Hareketi” sonrasında “Paralel Yapı” olarak nitelenen Cemaat 15 Temmuz sonrası Yargıtay Ceza Genel Kurulunca Esas : 2017/16.MD-956 Karar : 2017/370 Tarih : 26.09.2017 tarihli kararla “silahlı Terör Örgütü” olarak kesin karara bağlanmıştır. AİHM, Yasin Özdemir/Türkiye kararı ile net olan şudur ki; Fethullah Gülen Hareketi mensuplarına veya mensubu olduğu iddia edilen kişilere 26 Eylül 2017 öncesi iş ve işlemlerinden yani fiillerinden dolayı silahlı terör örgütü yargılaması yapılamaz. Cemaat yargılaması yapan hakim ve savcıların ‘AYM ve Yargıtay’ın Cemaat hakkında 17-25 Aralık 2013 suç milat tarihini esas alan terör kararları ortadayken benim yapabileceğim bir şey yok’ argümanını AİHM, bugün itibariyle tarihin çöplüğüne atmıştır. Karar herkesi bağlar.”