Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) eski Başkanı Jean-Paul Costa, Türkiye’de Olağanüstü Hal uygulamasının (OHAL) kaldırılmasının sadece medyatik bir adım olduğunu, temel hakların ihlali açısından değişen çok farklı bir durum olmadığını söyledi.
Şu anda Avrupa İnsan Hakları Enstitüsü’nün başkanlık görevini yürüten Costa, Türkiye’de yargı alanındaki gelişmelerle ilgili Euronews’e konuştu.
Costa, “OHAL’in iptal edilse bile, bunun insan hakları alanındaki birçok maddesi öyle ya da böyle bir şekilde yürürlükte, bu yüzden OHAL’in kaldırılması sadece medyatik bir adım, temelde sorunlar hala ortada duruyor.” dedi.
AİHM’den ihlal kararı çıkar
Anayasa değişikliği ile birlikte Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemine geçişle ilgili görüşlerini de açıklayan Costa, yeni sistemin “diktatörlük olmasa bile otoriter olarak nitelendirilebileceğini” belirtti ve “bunun da Avrupa Konseyi ve Avrupa Birliği ilkeleriyle çok bağdaşmadığını” ifade etti.
Yeni çıkan yasal düzenlemelerle gözaltı süresinin 12 güne kadar uzatılabileceğine değinen Costa, bunun da Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne (AİHS) aykırı olduğunu söyledi.
Bu sürenin 4,5 günden fazla olmasının öngörüldüğünü hatırlatan Costa, AİHM’e gelecek bu yöndeki başvurularda ihlal kararı çıkacağı uyarısında bulundu.
İdam cezasının yeniden getirilmesiyle ilgili ise Costa, bunun da AİHS’ne aykırı olduğunu belirtti ve Avrupa’da idam cezası uygulayan bir ülkenin artık kalmadığını söyledi.
Fransa’daki OHAL
Fransa’daki olağanüstü hal uygulamasıyla, Türkiye’deki olağanüstü hal uygulamasının karşılaştırılmasıyla ilgili bir soru üzerine Costa, Türkiye’deki uygulamanın daha sert olduğunu söyledi.
Fransa’daki olağanüstü hal uygulamasının da hukukçular ve siyasiler tarafından çok fazla eleştirildiğini hatırlatan Costa, bununla birlikte Türkiye’deki uygulamanın ‘Fransa’dan daha fazla ileri gittiğini’ söyledi.
Fransa’da terörle mücadele konusunda sert yasaların olduğunu kaydeden Costa, ancak bunun Türkiye ile kıyaslanacak sertlikte olmadığını kaydetti.
“Yerel mahkemelerin Anayasa Mahkemesi kararlarına uymamaları skandal”
Costa, Türkiye’de yerel mahkemelerin, Anayasa Mahkemesi kararlarına uymamalarını ise “skandal” olarak niteledi ve bu konuda Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne gelecek başvurularda ihlal kararları çıkmasının güçlü bir ihtimal olduğunu uyarısında bulundu.
Costa, Türkiye’de yerel mahkemelerin Anayasa Mahkemeleri’nin kararlarına uymamasının Anayasa ve AİHS’ne aykırı olduğunu belirtti ve iktidarın yerel mahkemeleri etkilediğini ileri sürdü.
Fransa’da Danıştay üyeliği yapan ve Sorbonne Üniversite’si Hukuk Fakültesi’nde dersler veren Costa, 2007 ve 2011 yılları arasında AİHM’de Başkanlık görevini üstlenmişti.
