HABER | ERSAN AY, BRÜKSEL TR724
Amnesty International (Uluslararası Af Örgütü) Suriye’ye dönen 13’ü çocuk 66 kişinin istihbarat görevlileri tarafından kötü muameleye maruz bırakıldığını belgeledi.
Af Örgütü yayınladığı ‘Ölüme gidiyorsunuz’ adlı raporda, geri giden mültecilere işkence uygulandığı bazılarının kaybolduğu hatırlatılarak, yabancı hükümetlere Suriyeli sığınmacıların sınır dışı edilmemesi ve zorla geri gönderilmemesi çağrısında bulunuldu.
Raporda 65 kişiden 5’inin döndükten sonra tutuklandığı ve gözaltında öldürüldükleri açıklandı. Zorla kaybedilen 17 kişinin akıbeti ise bilinmiyor.
Danimarka, İsveç ve Türkiye gibi birtakım ülkelerde Suriyeli mültecilerin geri dönmesi için baskı yapıldığına işaret edilen raporda, Suriye’nin hiçbir bölgesinin geri dönmek için güvenli olmadığının altı çizildi. ’’Suriye’nin artık güvende olduğunu iddia eden herhangi bir hükümet, ülkedeki korkunç gerçeği kasten görmezden geliyor ve mültecileri bir kez daha ölüm korkusuyla yüzleştiriyor.’’ denildi. AB ülkelerinin yanı sıra Türkiye, Lübnan ve Ürdün’e uluslararası yükümlülüklerini yerine getirmeleri, Suriyeli mültecileri sınır dışı edilmekten veya diğer herhangi bir zorla geri dönüşten korumaları çağrısı yapıldı.
SUÇLAR BELGELENDİ
Açıklanan rapor Suriye hükümeti tarafından Lübnan, Rukban (Ürdün ve Suriye sınırları arasında gayri resmi bir yerleşim), Fransa, Almanya, Türkiye, Ürdün ve BAE’den Suriye’ye dönen mültecilere karşı 2017 ortası ile 2021 bahar dönemi arasında işlenen ciddi insan hakları ihlallerini belgeliyor. Rapor Suriye’ye geri dönen mülteciler, akrabaları ve arkadaşlarının yanı sıra avukatlar, insani yardım çalışanları ve Suriye uzmanları da dahil olmak üzere 41 Suriyeli ile yapılan görüşmelere dayandırılıyor.
Ülkeyi terk edenler geri döndüklerinde yetkililerce vatana ihanetle veya “terörizmi” desteklemekle suçlanarak hedef haline getiriliyor. Amnesty International hedef haline getirilen ve sonrasında tecavüz, diğer cinsel şiddet biçimleri, keyfi veya hukuka aykırı gözaltılar, işkence gibi insan hakları ihlallerine maruz kalan 24 vakayı belgeledi. Raporda beş kadın, bir genç erkek ve 5 yaşındaki bir kız çocuğuna karşı işlenen yedi tecavüz vakası da dahil olmak üzere güvenlik güçleri tarafından işlenen 14 cinsel şiddet vakası belgelenmiş durunda.
Lübnan’dan 5 yaşındaki çocuğuyla Suriye’ye geri dönmeye karar veren bir kadın, sınır güvenlik tarafından durdurulduğunu, görevlinin “Suriye’den neden ayrıldınız? Beşar Esad’ı ve Suriye’yi sevmediğiniz için mi? Terörist misin? Suriye, istediğin zaman çıkıp gideceğin bir otel değil” dedikten sonra kendisine ve beş yaşındaki kızına sınır kapısında sorgu için kullanılan küçük bir odada tecavüz ettiğini söyledi. Raporda daha birçok insanlık dışı muamele ve insan hakları ihlallerine yer verildi.
Suriye’de son 3 yılda Esad hükümetinin ülkenin yüzde 70’inden fazlasını kontrol etmesiyle birlikte savaşın seviyesi önemli ölçüde azaldı. Esad ve Suriyeli yetkililer mültecileri evlerine dönmeleri için alenen teşvik ederken, birçok ev sahibi ülke Suriye’den gelen insanlara sundukları korumayı yeniden gözden geçirmeye başladı. Bazı ülkeler ise Suriyelilere geri dönmeleri için artan bir baskı uyguluyor.
Uluslararası Af Örgütü ise yayınladıkları raporu işaret ederek Suriye’nin hiçbir bölgesinin geri dönebilmek için güvenli olmadığını savunuyor. Uluslararası Af Örgütü’nde mülteci ve göçmen hakları araştırmaları yapan Marie Forestier, “Esad hükümeti Suriye’yi toparlanma sürecinde olan bir ülke olarak göstermeye çalışıyor. Gerçek şu ki, Suriyeli yetkililer, milyonlarca insanın yurtdışında güvenlik arayışına girmesine sebep olan yaygın ve sistematik insan hakları ihlallerini hala işliyor.” tespitinde bulunuyor.
