MURAT KANİ, LAHEY
Suudi Arabistan ve Mısır’ın öncülüğünde 5 ülkenin, teröre destek vermekle suçlayarak ilişkilerini kestiği Katar, dünyanın bir numaralı tartışma konusu. Analistler, sürecin sonunda Katar Emiri Şeyh Temim’in Lahey Adalet Divanı’nda yargılanabileceğini söylemeye başladı. Peki teröre destek verenlerin, kanun-nizam tanımayanların, uluslararası hırsız devlet başkanlarının korkulu rüyası Lahey Adalet Divanı nerededir, kararları bağlayıcı mıdır, üyeleri kimlerdir, bu üyeleri kim seçer, kararlar nasıl alınır?
Son Katar krizinde de olduğu gibi zaman zaman gündeme gelen Adalet Divanı, Hollanda’nın Lahey şehrinde çalışmalarını sürdüren bir Birleşmiş Milletler kuruluşudur. Uluslararası Adalet Divanı ve Uluslararası Ceza Mahkemesi, bulunduğu şehir hasebiyle yaygın olarak ‘Lahey’ adıyla anılmaktadır. Divan’ın amacı öncelikle anlaşmazlıkları barışçı yollarla çözmeye çalışmak ve çarelerini ilgili devletlere bildirmektir.
HER ÜLKEDEN BİR HAKİM
Divan’da görev yapacak 15 hakim, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu ve Güvenlik Konseyi tarafından 9 yıllığına seçilmektedir. Divan’da aynı anda üye bir ülkeden sadece bir hakim bulunabilir. Divan, antlaşmaların tefsiri, devletler hukukunu ilgilendiren her konu, milletlerarası bir taahhüdün çiğnenmesi, taahhütlerin bozulmasından dolayı doğacak tazminatın şekil ve miktarının tespiti gibi devletler arası ihtilaflı hususlarda yargılama yapmaktadır. Kararlar yargıçların oy çoğunluğuyla alınmaktadır ve her hakimin, kararın devamında farklı gerçekçe ya da muhalefet şerhi yazma hakkı bulunmaktadır. Alınan kararlara, kendisini tanıdığını öncede taahhüt eden ülkeler hukuken uymak zorundadır.
ULUSLARARASI 150 KURUMUN EV SAHİBİ
Adalet Divanı denince ilk olarak akla gelen yer olan Lahey’de uluslararası 150 kurum var. Uluslararası Adalet Divanı ve Uluslararası Ceza Mahkemesi’ne ev sahipliği yapan Lahey, belediye olarak 500 bin nüfusa sahip olsa da Lahey’in içinde olduğu Ranstad Holland metropoliten alanının yaklaşık nüfusu 7.1 milyon kişidir.
