Abidin Dino’dan Suavi’ye; 84 yıldır değişen bir şey yok!

İDRİS GÜRSOY | YORUM

Nazım Hikmet’in, “Sen mutluluğun resmini yapabilir misin Abidin?” diye sorduğu Abidin Dino, ona şiirle cevap vermişti:

“İnebilseydin o vapurdan

Ayağında Varna’nın tozu.

Ve dolaşsaydık Türkiye’yi

bir baştan bir başa.

Yattığımız yerler müze olmuş.

Sürgün şehirler cennet.

İşte o zaman Nazım,

Yapardım mutluluğun resmini.

Buna da ne tual yeterdi ne boya…”

Ne yazık ki Abidin Dino o resmi yapamadı. Yıllar yıllar geçti, iktidarlar değişti o resim yine yapılamadı.

Abidin Dino’yu anmam boşuna değil. Suavi’nin konserine saldırı onun adının verildiği ‘Beykoz Abidin Dino Parkı’nda gerçekleşti. MHP’nin hedef gösterdiği şarkıcının Seydişehir konseri de iptal edildi. Suavi, siyasal iktidarı eleştirebilen ender sanatçılardan. Linç girişimlerinin arkasında siyasi görüşleri var.

Haberi okuyunca, “Neredeyse 84 yıl geçmiş ama ülke bir adım ileri gidememiş!” diye düşündüm.  Çünkü bugün adından övgü ile söz edilen, heykelleri dikilen Abidin Dino da 1942 yılında siyasi düşünceleri nedeniyle İstanbul’dan Çorum ve ardından Adana’ya sürgün edilmişti.  Polis takibindeydi. Her gün karakola imza veriyordu. İlk kitabı basıldıktan kısa süre sonra toplatıldı. Sağlık sebeplerinden dolayı ‘muaf’ olmasına rağmen askere alındı. Kayseri’de ‘sakıncalı piyade’ idi ve eziyet edildi.  Hastalıkları ağırlaştı. Ünlü işkence merkezi Sansaryanhan’ı gördü.

Sıkıyönetim kalkınca 1949’da istanbul’a dönmesine izin verildi. Pasaportuna ise el konmuştu.

Ünlü yazar ve ressam, komünistlere yönelik başlatılan cadı avında (1951) da gözaltına alındı. Arkadaşı şair Ahmet Arif bu gözaltılarda işkence görmüştü. Sabahattin Ali’nin kaçmaya çalışırken katledilmesi  Dino’yu dehşete düşürdü. 1952’de Türkiye’yi terk etmek zorunda kaldı. Paris’e yerleşti. Türkiye’deki İşkenceleri resimlerle dünyaya duyurdu.

Dino, çoğu sürgünde geçen 80 yıllık ömründe çok eser verdi, çalışmaları önce yurtdışında sergilendi, yasakların kısmen kalkmasından sonra ülkesine de gelebildi. Aralık 1993’te Paris’te öldü.

Bugün daha korkunç bir baskı rejimi var Türkiye’de! Acaba demokratik, hukuk devletine dönüşebilecek mi?

Mutluluğun resmi hala çok mu uzaklarda?