ENSAR NUR | TR724 STRAZBURG
Strazburg’da bulunan Avrupa Parlamentosu (AP), AB Konseyi ile varılan mutabakatın ardından çevreye zararı suç kapsamına alan direktifi yapılan oylamada kabul etti. Artık çevreye verilen zararlar 10 yıla kadar cezalandırılabilecek.
Yeni direktif 499 lehte, 100 aleyhte ve 23 çekimser oyla dün Strazburg’da kabul edildi. Direktif, yasa dışı kereste ticareti, su kaynaklarının tüketilmesi, kimyasallar mevzuatının ciddi ihlalleri ve gemilerin neden olduğu kirlilik de dahil olmak üzere güncellenmiş bir suç listesi içeriyor.
Yeni kurallar, büyük ölçekli orman yangınları ya da hava, su ve toprağın yaygın kirliliği gibi, bir ekosistemin yok olmasına yol açan ve bu nedenle “ekokırım (ecocide)” olarak nitelendirilebilecek suçları içeriyor.
Avrupa Birliği bu direktif ile birlikte çevre zararı vakalarını suç kapsamına alan ilk uluslararası organ oldu. Üye devletlerin bu düzenlemeyi ulusal yasalarına aktarmak için iki yılları bulunuyor.
Çevre suçları dünyadaki en büyük dördüncü suç faaliyeti olarak dikkat çekiyor. Uyuşturucu, silah ve insan kaçakçılığının yanı sıra organize suçların ana gelir kaynaklarından biri. Komisyon, artan çevre suçlarıyla mücadele etmek amacıyla Aralık 2021’de AB’de çevrenin ceza hukuku yoluyla korunmasının güçlendirilmesine yönelik bir teklif sunmuştu.
Hapis ve para cezaları
Direktife göre, bireyler ve şirket temsilcileri tarafından işlenen çevre suçları, zararın ne kadar uzun süreli, ciddi veya geri döndürülebilir olduğuna bağlı olarak hapis cezası ile cezalandırılacak. Nitelikli suçlar 8 yıl, bir kişinin ölümüne neden olanlar 10 yıl, diğer suçlar ise 5 yıla kadar hapis cezasına mahkum edilecek.
Tüm suçluların zarar gören çevreyi eski haline getirmeleri ve telafi etmeleri de zorunlu olacak. Bu kapsamda, sirketler suçun niteliğine göre dünya çapındaki yıllık cirolarının yüzde 3 veya yüzde 5’ini ceza olarak ödemek durumunda kalacak. Yine suça bağlı olarak alternatif cezalar 24 veya 40 milyon Euro’ya ulaşabilecek.
Genel kuruldaki oylamanın ardından Avrupa Parlamentosu raportörü Antonius Manders şunları söyledi: ” Bu anlaşma kapsamında çevreyi kirletenler bedelini ödeyecek. Dahası, çevreyi kirletmekten sorumlu bir şirkette lider konumunda olan herhangi bir kişinin, işletmenin kendisi kadar sorumlu tutulabilmesi doğru yönde atılmış önemli bir adımdır. Özen yükümlülüğünün getirilmesiyle birlikte, izinlerin ya da yasal boşlukların arkasına saklanacak başka bir yer kalmamıştır.” Manders,”CEO’lar para cezası riskini göze alabilirler ama kişisel olarak bu işe karışmak istemezler. Asla hapse girmek istemiyorlar” dedi.
