ARİF ASALIOĞLU | HABER İNCELEME
Putin’in Şubat ayı içinde Türkiye’ye gideceği açıklandı. Uzun süredir iki liderin bir araya gelmesi bekleniyor. Ukrayna’dan Filistin’e, Kafkaslar’dan Suriye’ye kadar birikmiş ve çok sayıda önemli gündem var. Ayrıca ticari ilişkilerdeki gelişmeler her zamankinden daha fazla üzerine odaklanmayı gerektiriyor. Gaz merkezi ve yaptırımların doğurduğu sonuçlar iki ülke arasındaki ticari rakamları uçurdu.
Putin’in yardımcısı Yuri Ushakov, devlet başkanının Şubat ayında gerçekleşecek Türkiye ziyareti için hazırlıkların sürdüğünü söyledi. Benim kanaatim bu ziyaret bir hafta on gün içinde gerçekleşir.
Ushakov’a göre Vladimir Putin ile Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan arasındaki müzakerelerin ana konusu Ukrayna’daki askeri çatışma bölgesindeki durum olacak. Her ne kadar resmî açıklamalar bu şekilde olsa bile şimdilerde Moskova ile Ankara çok sayıda konuda aynı çizgide bulunuyor.
Rusya, Gazze’de çizgilerin aşıldığını düşünüyor
En acil konu Filistin meselesi. Rusya, İsrail’in ABD desteği ile Filistin ve Gazze’de BM tarafından konulan çizgilerin aştığını düşünüyor. Yani Putin ve Erdoğan bu konuda aynı fikirdeler. Hem Ankara hem de Moskova BM’de acil toplantılar istedi.
Doğal gaz merkezi kurulması önemli konulardan bir tanesi. Rusya bu merkez üzerinden Türkiye’ye gaz akışını artırmak istiyor. Zaten Türkiye’de aynı şekilde sıcak bakıyor. Devamında ise Azerbaycan, İran ve başka yerlerden gelen gaz ile birleştirilmiş olarak Türkiye kendi ticari malı gibi Avrupa’ya ve Balkanlar’a satmak istiyor.
Buna ilaveten ikili ticaret, Rusya’ya yaptırımların Türkiye üzerinden rahatlatılması, bazı teknolojik ve sanayi ürünleri ithalatı ele alınacak gündemler arasında.
Başka bir konu Azerbaycan ve Ermenistan arasında Zenzegur Koridoru. Bakü ve Ankara koridorun artık açılmasını istiyor. “Bunun kontrolü (şimdilik) Rusya’da olacaksa olsun. Önemli olan artık açılsın.” Bu yaklaşımı Moskova reddetmez.
Ukrayna meselelerinin muhtemelen müzakerelerin ana konularından biri olacak. Ancak yaklaşımda ayrı düşünceler var. Rusya el yükseltti. Yeni bölgeleri de plan içine almış olabilir. Bu nedenle savaş uzun sürecekse sürsün diyor. Rus ekonomisi zaten savaşa göre şekillendirildi.
Erdoğan, ‘arabulucu’ olma talebini yineleyecek
Erdoğan, arabulucu olmaya ve Ukrayna topraklarındaki düşmanlıkların durdurulması konusunda müzakere yapmaya hazır olduğunu bir kez daha yineleyecek. Ve başka katkısı olmayacak.
Başka bir konu ise Suriye’de artık Moskova bir sonuca gelinsin istiyor. Ankara ile Şam dialog içinde olmalı diyor. Bazı olumlu gelişmeler oldu fakat sonuca varılmadı. Türk askeri bazı Kürt bölgesinde Şam ile mutabakat içinde kalsa bile, bazı yerleşim yerlerinden çıkmalı diyorlar.
Washington tekrar Suriye’den çekilme işaretleri verdi. Fakat bu ne kadar gerçekçi olur zaman gösterecek. ABD güçleri çekilirse diğer bir NATO gücü Türkiye daha çok fonksiyonel olur mu? Bu ihtimali Moskova risk etmek istemez. Bu nedenle bunun önünü almak isteyecektir.
