HASAN CÜCÜK | YORUM
Beşiktaş’ın teknik direktörlük koltuğunun yeni sahibi Portekizli Fernando Santos oldu. Şenol Güneş’le başlayan sezonda siyah-beyazlılar Burak Yılmaz ve Rıza Çalımbay’la devam etti. İlk devre bitmeden 3 teknik adam değiştiren Beşiktaş’ta koltuğun ‘emanetçisi’ Serdar Topraktepe’ydi. Beklenen kalıcı isim Fernando Santos olarak açıklandığında tüm spor basını ters köşe oldu. Santos adı kulislere hiç yansıtılmamıştı. Başkan Hasan Arat, ince bir işçilikle ünlü hocayı Beşiktaş’ın başına getirdi. Komşu Yunanistan’da uzun süre çalışan Santos, tarihi başarıya Portekiz Milli Takımı ile imza attı. 14 yıl aradan sonra kulüp çalıştıracak.
Tarihinin en sıkıntılı sezonlarından birini yaşayan Beşiktaş, dümeni tecrübeli bir isme emanet etti. Kariyerinin artık son virajında olan Fernando Santos, 10 Ekim 1954’te doğdu. Futbolculuğun yanı sıra eğitimine de devam etti. Kulüp kariyerinin tamamına yakını Estoril Praira’da geçti. Savunmada ter döken Santos 1988’de futbolculuk kariyerini noktaladı. Formayı çıkarıp, eşofmanlarını giydi. İlk adresi futbolu bıraktığı Estoril Praira oldu. Kalfalık sürecini 1994-98 arasında CF Estrela takımında geçirdi. 1998’de kulüp tarihinin en başarılı sezonuna imza atıp, tabelada 7. sırada yer buldu. Artık Portekiz’in devlerine gitme zamanı gelmişti. Yeni adresi üç büyüklerden FC Porto idi.
Santos öncesinde 4 yıl üst üste şampiyon olan bir FC Porto vardı. Ya devam ya tamam olacaktı. Sonuç devam oldu. Üst üste 5. şampiyonluk 1998-99 sezonunda geldi. 2001’de FC Porto’ya veda eden Santos, ülke dışına dümen kırdı. Yeni adresi Yunanistan, kulüp AEK oldu. AEK ile Yunanistan Kupası’nı kazanırken, şampiyonluğu averajla kaybetti. Ayağının tozuyla oldukça başarılı bir performansa imza atmasına karşılık, kulübün yaşadığı ekonomik krizden dolayı ayrılmak zorunda kaldı. AEK’ye veda etti ama Yunanistan’a değil.
Yeni adresi Panathinaikos’taki serüveni sadece 9 maç sürdü. Kendi isteğiyle ayrılıp, ülkesinin 3 büyüklerinden Sporting Lizbon ile anlaştı. FC Porto’nun Jose Mourinho ile lig ve Avrupa’da fırtına gibi estiği 2003-04 sezonunda çalıştırdığı Sporting’le aradığı başarıyı bulamayınca yeniden Yunanistan’a dümen kırdı. AEK ile yarım kalan hikayesini tamamlamak istiyordu. İki sezonu da ikincilikle bitirip, şampiyonluk göremedi. Tek tesellisi AEK’nin Şampiyonlar Ligi biletini alması oldu.
2006-07 sezonunda ülkesine bir kez daha dönerken, bu kez adresi Benfica oldu. Böylecek Portekiz’in üç büyüğünü de çalıştırmış oldu. Aradığı şampiyonluğa Benfica’da da ulaşamadı. FC Porto’nun 2 puan gerisinde sezonu üçüncü tamamladı. 2007’de yine Yunanistan yoluna revan olup, Selanik ekibi PAOK’un başına geçti. PAOK, Santos’un kariyerinin en uzun kulüp macerası olacaktı. 3 yıl kaldığı PAOK’da ekonomik sıkıntılar istediği başarıya engel oldu. Yine de 2009-10 sezonunda takımını ikinci yapıp, Şampiyonlar Ligi ön elemelerine katılmasını sağladı.
2010’da kulüp defterini kapatan Santos’un kariyerinde yeni bir sayfa açılıyordu; milli takım hocalığı. Yunanistan’ın başına geçen Portekizli, Euro 2004’te gelen sıra dışı şampiyonluk sonrası hızlı düşüşe geçen Komşu’yu Euro 2012’de çeyrek finale, 2014 Dünya Kupası’nda ise tarihinde ilk kez Yunanistan’ı gruplardan çıkaran hoca oldu. Dünya Kupası sonrası Yunanistan defterini kapatıp, ülkesine milli takımın teknik direktörü olarak döndü.
Tarihi başarı Euro 2016’da geldi. Macaristan, İzlanda ve Kuzey İrlanda ile aynı grupta yer alan Portekiz, aldığı üç beraberlikle adını ikinci tura en iyi üçüncüler klasmanından yazdırdı. Oynattığı futbol eleştirilen Santos’un Portekiz’ine şampiyonluk şansı verenlerin sayısı yok denecek kadar azdı. Hem de Cristiano Ronaldo gibi bir süperstara rağmen. Ancak eleme turlarında açılan Portekiz sırasıyla Hırvatistan, Polonya ve Galler’i geçip, finalde Fransa’nın rakibi oldu.
Mutlak favori Fransa’yı Eder’in uzatma devrelerinde 30 metreden attığı golle geçip, Euro 2016’nın şampiyonu oldu. Hem de maçın ilk devresinin ortasında CR7’nin sakatlanıp oyundan çıkmasına rağmen. 2018 Dünya Kupası ve Euro 2020’ye son 16 turunda veda edince ülkesine hayal kırıklığı yaşattı. 2022 Dünya Kupası’nda ise çeyrek finalde turnuvanın sürpriz ekibi Fas’a boyun eğdi.
Dünya Kupası’nda son 16 turunda Christiano Ronaldo’yu yedek bırakması eleştirildi. 2019’da Portekiz’in Santos önderliğinde UEFA Uluslar Ligi’ni de kazandığı notunu düşelim. Dünya Kupası sonrası 8 yıllık milli takım serüvenini noktaladı. Yeni adresi Ocak 2023’te Polonya oldu. Ancak bu serüveni sadece 6 maç sürdü. Euro 2024 yolunda Santos’la çıkılan 5 maçın 3’ünde mağlubiyet vardı. 13 Eylül’de Polonya macerasını kovulmasıyla sonlandı.
Fernando Santos 14 yıl aradan sonra Beşiktaş’la kulüp çalıştıracak. Yunanistan’da şampiyonluk görmedi ama 4 kez yılın teknik direktörü seçildi. Oynattığı defansif futbol eleştirildi. Sağlamcılığı elden bırakmıyor. Takım üzerinde mutlak hakimiyeti var. Tecrübesi tartışılmaz. Polonya macerası kariyerine kara bir leke bıraktı. Beşiktaş için bu sezon kaybedilmiş durumda. Santos gelecek yılın takımını şimdiden inşa ederse, şampiyonluk şansı artar. Elbette bunun için önce takımı toparlaması lazım. Rizespor deplasmanında tribünde olması bile takımı ateşlemeye yetti. Sahaya etkisini bekleyip göreceğiz.
