YORUM | HASAN CÜCÜK
Almanya’nın ev sahipliğini yapacağı 2024 Avrupa Futbol Şampiyonası (EURO 2024) vizesini alan ülke sayısı 16’ya ulaştı. Almanya ev sahibi olarak final biletini eleme gruplarında yer almadan cebine koymuştu. Cuma akşamı Romanya, İsviçre ve Hollanda da adını EURO 2024 katılımcıları arasına yazdırdı. Türkiye, Galler’le oynayacağı son maç öncesinde EURO 2024 biletini cebine koymuştu.
Şampiyona yolunda B Grubu tarihi bir maça şahitlik etti. Avrupa futbolunun küçük ülkesi Cebelitarık’ı konuk eden Fransa, 90 dakikaya 14 gol sığdırdı. Bu skor, bir rekoru beraberinde getirdi. Daha önce en farklı skora San Marino’yu 13-0 yenen Almanlar imza atmıştı. Avrupa topraklarında bir maçta 14 gol atan Fransa elbette yalnız değil. 56 yıl önce aynı gol sayısına Danimarka ulaşmıştı.
Avrupa futbolunun patronu UEFA, 15 Haziran 1954’te kurulduğunda 25 üyesi vardı. Avrupa haritasında meydana gelen değişimler UEFA’ya bağlı federasyon sayısında artışa yol açtı. Günümüzde UEFA’nın üye sayısı 55’e ulaştı. Dünya futboluna yön veren ülkelerin çoğunluğu Avrupa kıtasında bulunuyor. Almanya, İtalya, Fransa, Hollanda, Portekiz, İngiltere ve Belçika UEFA’nın lokomotifleri arasında yer alıyor. Soğuk Savaş döneminde Çekoslovakya, Yugoslavya, Macaristan, Bulgaristan ve Romanya da etkili futbollarıyla dikkat çekiyordu. Ancak Berlin Duvarı’nın yıkılmasıyla birlikte Doğu’nun Avrupa futbolundaki etkisi giderek azaldı.
Avrupa Şampiyonası ilk kez 1960’ta düzenlenirken, ilk şampiyon SSCB oldu. Her 4 yılda bir düzenlenen turnuvanı katılımcı sayısı 1980’de 8 takıma, 1996’da ise 16 takıma çıkarıldı. Fransa’nın ev sahipliğini yaptığı EURO 2016 ile turnuvaya katılan takım sayısı 24’e çıkarıldı. UEFA üyesi 55 ülkeden 24’ü şampiyona bileti alıyor. Katılımcı sayısının artmasıyla organizasyon ilk kez boy gösteren takımları görmek mümkün oldu. Ancak bazı ülkeler için Avrupa Şampiyonası rüyası bile mümkün değil. İşte bu ülkelerden biri olan Cebelitarık, tarihi bir skorun kahramanı oldu.
1990’lı yıllara gelene kadar Türk futbolu ‘şerefli mağlubiyetler’ dönemini yaşıyordu. Bir veya iki farkla kaybedilen maçlar için uydurduğumuz slogandı bu. Kaybetmenin sıradan, kazanmanın sıra dışı olduğu o yıllarda A Milliler, İngiltere’ye iki, Polonya’ya ise bir kez 8-0 yenilerek, en ağır hezimetini yaşadı. Macaristan ve Mısır’a karşı alınan 7-1’lik hezimetlerin yanı sıra Macaristan, Çekoslovakya ve İtalya’dan 6 gol yedi.
Yakın tarihimizdeki en ağır yenilgiyi ise 2022 Dünya Kupası yolunda Hollanda deplasmanında aldık. Artık unuttuğumuz bir skorla sahadan 6-1 mağlup ayrılıp, uzun bir aradan sonra kalemizde 6 gol gördük. Kalemizde 6 golü en son 4 Nisan 1984’te İnönü Stadı’nda Macaristan karşısında görmüştük. Türkiye artık Avrupa futbolunda elitler arasında olmasa da ‘şerefli mağlubiyetler’ dönemi geride kaldı.
Elbette mağlubiyetin sıradan olmaya devam ettiği ülkeler var. San Marino, Andorra, Cebelitarık, Lihtenştayn ve Faroe Adaları için galibiyet olağanüstü olmaya devam ediyor. Elbette bu ülkelere Malta, Güney Kıbrıs, Estonya’yı eklemek mümkün. Futbolun averaj ülkesi Lüksemburg, EURO 2024 yolunda makus talihini yenmeyi başardı. J Grubu’nda mücadele eden Lüksemburg, Portekiz ve Slovakya’nın ardında 17 puanla üçüncü sırada bulunuyor. İzlanda, Bosna – Hersek ve Lihtenştayn’ı geride bırakan Lüksemburg sıra dışı bir başarıya imza attı. Lihtenştayn, San Marino, Estonya, Faroe Adaları, Malta, Cebelitarık ve Güney Kıbrıs, EURO 2024 yolunda oynadığı maçlarda henüz puanla tanışmadı. Bu ülkelerle aynı kategoride olan Andorra ise Kosova ve Beyaz Rusya karşısında aldığı beraberliklerle iki puanı hanesine yazdırdı.
B Grubu’nda oynadığı 7 maçı da kazanıp, adını EURO 2024 katılımcıları arasında yazdıran Fransa, 7. haftada konuk ettiği Cebelitarık’a gol olup yağdı. İlk yarıyı 7-0 önde bitiren Horozlar, ikinci yarıda da aynı gol sayısına ulaşınca, ortaya tarihi bir skor çıktı. Daha maçın 4. dakikasında skor Fransa lehine 2-0 oldu. Skor 3-0 Fransa’nın lehine olduğu 18. dakikada Ethan Santos’un kırmızı kart görmesiyle Cebelitarık sahada 10 kişi kaldı. Kylian Mbappe’in hat-trick yaptığı müsabakada Oliver Giroud 89 ve 90. dakikalarda peş peşe iki gole imza attı. Fransa adeta ‘’7’de devre 14’te biter.’’ dedi.
Fransa, Avrupa şampiyonası elemelerinde 14 gol atan ilk takım oldu. Bu rekorun sahibi Eylül 2006’da San Marino’yu 13-0 yenen Almanlardı. EURO 2024 yolunda Fransa’dan önce en farklı skora ise Portekiz imza attı. Portekiz, 11 Eylül’de Lüksemburg’u 9-0 yenmişti. Avrupa topraklarında bir maçta 14 gole ulaşan ilk ülke Danimarka olmuştu. 23 Ağustos 1967’de Danimarka – İzlanda dostluk maçında karşı karşıya gelirken, Vikingler müsabakadan 14-2 galip ayrıldı. Danimarka adına Finn Laudrup, Ulrik le Fevre ve Kresten Bjerre hat-trick yaptı. Finn Laudrup’un Danimarka futbolunun iki efsanesi Michael ve Brian’ın babası olduğunu notunu düşelim.
Yeşil sahalarda görülen en farklı milli takım galibiyetine ise Avustralya imza attı. 2002 Dünya Kupası yolunda Samao Adaları’yla karşılaşan Avustralya sahadan 31-0 galip ayrıldı.
