HABER-İNCELEME | SEMİH ARDIÇ
Yüzde 14,3 zam, Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) lideri ve Reis-i Cumhur Recep Tayyip Erdoğan’ın ifade ettiği gibi asgarî ücretlinin ‘eline diline durdu’. Daha doğrusu hükûmetin belli başlı kalemlerde yaptığı zamlar, asgarî ücretlinin hevesini kursağında bıraktı. Yeni maaşlardan evvel devletin zamları geldi.
2018’de memur ve memur emeklilerinin maaş ve aylıkları ocakta yüzde 4, temmuzda yüzde 3,5 olmak üzere yılın tamamında yüzde 7,6 arttı. İşçi, esnaf ve çiftçi emeklilerinin aylıklarına gerçekleşen 6 aylık enflasyona göre en fazla yüzde 5-6 civarında zam yapıldı.
VATANDAŞ EKSİDE BAŞLADI
Buna mukabil bütün kamu tarifeleri yüzde 7 ila yüzde 50 arasında değişen oranlarda arttı. Asgari ücretli, işçi ve memurların teşkil ettiği çalışanlar, emekliler ve işsizler başta olmak üzere milyonlarca vatandaş yeni seneye ekside başladı.
Peşi sıra gelen ve vatandaşın cebindekini kepçe ile alan fiyat artışlarına mukabil ‘zam sağanağı’ ya da ‘zam tufanı’ ifadeleri mübalağa sayılmaz. Zımnî vergi artışı ya da yeni bir vergi getirmekten farkı yok ilan edilen zamların.
B SINIFI EHLİYET HARCI 479 TL
Devletin alacağı ücretlerde asgarî yüzde 14,47 artırılırken, zamlar cepten internet paketinin Özel İletişim Vergisi’nde ve Motorlu Taşıtlar Vergisi’nde (MTV) yüzde 50’yi buldu. 2018’de cep telefonundan alınan Özel İletişim Vergisi (ÖİV) 47,7 liradan 54,6 liraya, B sınıfı ehliyet harcı 418,3 liradan 479 liraya, 1 yıllık pasaport harcı 169,5 liradan 194 liraya çıktı.
Zamlı tarife kıymetli kâğıt ücretlerini de artırdı. Noter kâğıdının tek sayfası 11 lira olurken, pasaport defter ücreti 108 liraya çıktı. Kimlik ve aile cüzdan ücretleri yüzde 15 arttı.
ELEKTRİK YÜZDE 8,8 ZAMLI
Elektrik birim (kwh) fiyatına yüzde 8,8 zam geldi. BOTAŞ, 1 Aralık 2017’den geçerli olmak üzere doğalgaz santrallarına sattığı doğalgazın fiyatını yüzde 8 artırmıştı. Boğaziçi ve Fatih Sultan Mehmet Köprüleri ile otoyolların ücretleri, taşıtların sınıfına göre yüzde 10 ila yüzde 25 arasında yükseldi.
Boğaziçi ve Fatih köprülerinden otomobil geçiş ücreti ise 7 liradan 8,75 TL’ye çıkarıldı. Yavuz Sultan Selim ve Osman Gazi köprüleri gibi AKP’ye yakın işadamlarına taşıt garantili olarak ihale edilen otoyolların ücretleri ise 2017 enflasyonunun açıklanacağı 2 Ocak’ta tespit edilecek.
GEÇSEN DE GEÇMESEN DE 90 TL
Yavuz Sultan Selim Köprüsü’nde geçiş ücreti 12.20 lira iken Osmangazi Köprüsü’nden geçmek için hali hazırda 65,65 lira ödemek gerekiyor.
Osman Gazi’de 90 lira olan geçiş ücreti infiale sebep olmuş hükûmet tutarı aşağı çekmişti. Amma velakin aradaki farkın Hazine tarafından AKP’ye yakın işletmeci firmalara ödeniyor olması ‘köprüden geçen de geçmeyen de 90 lira ödüyor’ sözünü teyit ediyor.
Hazine garantili projelerin haricindeki otoyollarda otomobil için en düşük geçiş ücreti 2,5 TL, en yüksek geçiş ücreti 25 TL olarak tespit edildi.
TRAFİK CEZALARI YÜZDE 14,47 ARTTI
Zam sağanağı trafik cezalarına da uzandı. Cezalar 2018’de daha yüksek olacak. Kırmızı ışıkta geçmenin cezası 206,5 liradan 236,4 liraya çıktı. Aynı şekilde hız sınırını yüzde 10 aşmanın cezası da 1 Ocak’tan itibaren 206,5 liradan 236,4 liraya yükselecek.
Ehliyetsiz araç kullanan 2 bin 18 lira, seyir halinde cep telefonu kullanana 108 lira para cezası verilecek. Sahte plaka kullanmanın cezası ise 5 bin 942 lira olacak. Araçlarının muayene süresini geçirmenin cezası ise 108 liraya çıkarıldı.
Trafik işaret ve levhalarına uymayanlar 108 lira ile cezalandırılacak. Hususî otomobili 0,50, hususî olmayan otomobilleri 0,20 promil üzerinde alkollü olarak kullanan şoförlere ilkinde bin 2 lira, ikincisinde bin 256 lira, üçüncüsünde ve daha fazlasında 2 bin 18 lira para cezası uygulanacak. Uyuşturucu veya uyarıcı madde alarak araç kullananlara 5 bin 167 lira ceza verilecek.
EMLAK VERGİSİ’NDEKİ ORAN ŞAŞIRTTI
Emlak Vergisi’nde zam oranı diğer kalemlere nispeten düşük kaldı. Vatandaş için en elzem işlemlere yüzde 15 civarında zam yapılırken Emlak Vergisi’ne gelen yüzde 7,25 artış AKP’nin inşaat lobisine olan yakınlığını tedai ettirdi.
Çevre Temizlik Vergisi her 1 metreküp su tüketimi için 28 kuruştan 32 kuruşa çıktı. Yere çöp atanlar 232 lira, komşusunu rahatsız edecek derecede yüksek ses ve titreşime sebep olanlar 968 lira ceza ödemek zorunda kalacak.
MTV DEĞİL SERVET
Motorlu Taşıtlar Vergisi’nde (MTV) sistem daha fazla vergi tahsilatına matuf sil baştan kuruldu. 1 Ocak 2018’den sonra tescil edilen ve fabrika çıkış fiyatı 40 bin liranın üzerinde olan taşıtların sahipleri Maliye’ye servet ödemek mecburiyetinde kalacak.
En düşük MTV 743 liraya yükselirken, fiyatı 475 bin lira ve fevkinde olan bir taşıtın MTV’si 35 bin 379 lira oldu.
Bütün bunlar ekonominin yüzde 11,1 büyümediğini, hükûmetin bütçeye kaynak temin etmek için vatandaşın cebindekine göz diktiğini gösteriyor. Kamu zamlarını er ya da geç özel sektör de maliyetlerine aksettirecek.
ENFLASYONDA DÜŞÜŞ HAYAL
Müteakip günlerde diğer zamların da tesiriyle enflasyon daha yükseklere tırmanacak. Enflasyon TÜİK’in formül taktikleriyle bile mevcut şartlarda tek haneye inemez. Enflasyon da bir nevi vergi kabul edilir ki hükûmet bu yolla da vatandaşın refahından çalıyor.
Çift haneli enflasyona demir atmış ekonomi su almaya devam ederken 2018’de gemiyi evvela farelerin mi, insanların mı terk edeceğini hep beraber müşahede edeceğiz.
Etrafta filika, can yeleği, can simidi namına ne varsa imkân nispetinde tedarik etmek en isabetli hazırlık olacaktır.
****
MOTORLU TAŞITLAR VERGİSİ (MTV) YÜZDE 15 İLA YÜZDE 50 ARASINDA ARTTI
1300 CC ve altı taşıtlar
31 Aralık 2017’den önce tescil edilenler:
2018’deki vergi tutarı: 743 TL
1 Ocak 2018 sonrası tescil edilenler:
Fiyatı 40 bini aşmayanlarda (1-3 yaş arası) 743 lira, fiyatı 40-70 bin lira arası olanlarda 817 lira, fiyatı 70 bini aşanlarda 892 lira olarak uygulanacak.
1301-1600 CC arası taşıtlar
31 Aralık 2017’den önce tescil edilenler:
2018’deki vergi: 1.294 TL
1 Ocak 2018 sonrası tescil edilenler:
Fiyatı 40 bini aşmayanlarda (1-3 yaş arası) 1.294 lira, fiyatı 40-70 bin lira arası olanlarda 1.423 lira, fiyatı 70 bin lirayı aşanlarda 1.553 lira olacak.
1601-1800 CC arası taşıtlar
31 Aralık 2017’den önce tescil edilenler:
2018’deki vergi: 2 bin 284 TL
1 Ocak 2018 sonrası tescil edilenler:
Fiyatı 100 bin lirayı aşmayanlarda (1-3 yaş arası) 2 bin 512 lira, fiyatı 100 bini aşanlarda 2 bin 741 lira.
1801-2000 CC arası taşıtlar
31 Aralık 2017’den önce tescil edilenler:
2018’deki vergi: 3 bin 598 TL
1 Ocak 2018 sonrası tescil edilenler:
Fiyatı 100 bin lirayı aşmayanlarda (1-3 yaş arası) 3 bin 957 lira, fiyatı 100 bini aşanlarda 4 bin 317 lira.
2001-2500 CC Arası taşıtlar
31 Aralık 2017’den önce tescil edilenler:
2018’deki vergi: 5 bin 396 TL
1 Ocak 2018 sonrası tescil edilenler:
Fiyatı 125 bin lirayı aşmayanlarda (1-3 yaş arası) 5 bin 936 lira, fiyatı 125 bini aşanlarda 6 bin 476 lira olarak uygulanacak.
4000 CC ve üstü taşıtlar
31 Aralık 2017’den önce tescil edilenler:
2018’deki vergi: 29 bin 483 TL
1 Ocak 2018 sonrası tescil edilenler:
Fiyatı 475 bin lirayı aşmayanlarda (1-3 yaş arası) 32 bin 431 lira, fiyatı 475 bini aşanlarda 35 bin 379 lira olacak.
****
KÂĞIT ÜCRETLERİ DE ZAMLANDI*
Değerli Kâğıdın Cinsi 2018 (TL)
Noter kâğıtları:
Noter kâğıdı 11
Beyanname 11
Protesto, vekâletname, re’sen senet 22
Pasaportlar 108
Türkiye Cumhuriyeti kimlik kartı** 18,50
Türkiye Cumhuriyeti kimlik kartı*** 37
Aile cüzdanları 98,50
Sürücü belgeleri ile çalışma karneleri 134
Motorlu araç tescil belgesi 120
İş makinesi tescil belgesi 100
Banka çekleri (her bir çek yaprağı) 6,50
Mavi Kart 10
Yabancı çalışma izin belgesi 72
Yabancı çalışma izni muafiyet belg. 72
(*) İşlemler için ödenecek harç tutarları ayrıca tahsil ediliyor.
(**) Doğum ve değiştirme sebebiyle.
(***) Kayıp/zayi sebebiyle.
