HABER | İLKER DOĞAN
Benzine bir hafta içinde ikinci zam geldi ve litre fiyatı 7 liraya dayandı. Bu, 9 Ocak’tan bu yana benzine yapılan yedinci zam. Türkiye’de asgari ücretle ancak 301 litre benzin alabilirsiniz. Ancak aynı rakam Belçika’da 1.100, Almanya’da 1.000, İngiltere ve Fransa’da 980 litreden fazla. Türkiye’de akaryakıta ödenen her 100 TL’nin yüzde 65’den fazlası doğrudan devletin kasasına gidiyor. AKP iktidarının bu yıl akaryakıttan almayı planladığı vergi miktarı 70 milyar liraya yakın. Vergi oranları aşağı çekilmediği sürece akaryakıtın ucuzlaması mümkün değil.
İktidar temsilcileri ‘başkanlık sisteminin’ gelmesiyle herşeyin düzeleceğini, ekonominin şaha kalkacağını, işsizliğin azalıp üretimin artacağını söylüyordu. Ancak öyle olmadı! Sanayi üretimi düştü, ekonomi daraldı, işsizlik arttı, enflasyon fırladı, faiz yüzde 25’lere dayandı, dolar/euro aldı başını gitti. Son bir yılda elektrik ve doğalgaz fiyatlarına yüzde 45’i aşan zamlar yapıldı. 17 yılın sonunda Türkiye’nin geldiği nokta şu; insanlar iki kilo soğan/patates alabilmek için tanzim satış noktalarında saatlerce kuyrukta bekliyor.
2,5 AYDA 7. KEZ ZAMLANDI
Dün yeni bir zam haberi daha geldi. Buna göre benzine dün gece yarısı itibariyle 13 kuruş daha zam geldi. İstanbul’da benzinin litre fiyatı 6 lira 70 kuruşu buldu. Bu, ocak ayından bu yana benzine yapılan 7. zam. 2019’un ilk zammı 9 Ocak’ta yapılmıştı. 5 lira 80 kuruş olan benzinin litre fiyatı 6 liraya çıkmıştı. Ardından zamlar yağmur gibi geldi. 15 Ocak, 5 Şubat, 19 Şubat, 26 Şubat, 12 Mart’da değişik miktarlarda zam yapıldı benzine.
2017’DEN BU YANA ZAM ORANI YÜZDE 28
Türkiye, benzin konusunda neredeyse tamamen dışa bağımlı bir ülke. Petrol ve Doğalgaz Platformu Derneği’nin rakamlarına göre ülkenin ürettiği petrol, tüketimin ancak yüzde 7’sini karşılıyor. Dolayısıyla Türk Lirası’nın son yıllarda yaşadığı inanılmaz değer kaybı da benzin fiyatlarına yansıyor. Benzinin litre fiyatı 2017’nin Ocak ayında 5 lira 25 kuruştu. Aynı dönemde motorin ise 4 lira 70 kuruştan satılıyordu. Tam bir yıl sonra benzin 5,64 TL’ye, motorin ise 5,20 liraya yükseldi. Bu yılın başında ise ise benzin 5,97, motorin 5,58 liradan satılıyordu.
FİYATIN ÜÇTE İKİSİ VERGİ!
Türkiye’nin benzinden aldığı verginin oranı yüzde 65,3. Bu, alınan her 100 liralık benzine ödenen paranın 65 lira 30 kuruşunun doğrudan devletin kasasına gitmesi demek. Boşalan 50 litrelik deponuzu her doldurduğunuzda ödediğiniz 335 liranın 228 lirası devletin kasasına giriyor! Geriye kalan 107 liranın içerisinde ürün maliyeti ve şirketlerin kar payı da var. Rakamlara göre, benzinden alınan KDV ve ÖTV benzinin fiyatından 2 kat daha yüksek. Dolayısıyla vergi oranları aşağı çekilmediği sürece akaryakıtın ucuzlaması mümkün değil.
Akaryakıt vergi geliri 69 milyar TL!
Türkiye’de günde kaç litre benzin ve motorin tükedildiğini hiç düşündünüz mü? Hemen söyleyelim; Enerji İşleri Genel Müdürlüğü’nün verilerine göre Türkiye’de günde ortalama 8,9 milyon litre benzin ve 63,3 milyon litre motorin tüketiliyor.
Cumhurbaşkanlığı sisteminin ilk bütçe teklifi Ekim 2018’de Meclis’e sunulmuştu. Geçtiğimiz yıl önce 68.4 milyar lira olarak tahmin edilen petrol ürünlerinden alınan ÖTV miktarı, 2019 yılı bütçe tasarısında revize edilerek 57.2 milyar liraya indirildi. 2019’da ise akaryakıt ürünlerinden alınacak ÖTV geliri 68.7 milyar lira olarak öngörüldü.
Dünyanın en pahalı benzini Türkiye’de!
Türkiye, 6,71 liralık (1,08 Euro) litre fiyatı ile benzinin en pahalı olduğu ülkerden biri. Gelir seviyesine göre bakıldığında ise tartışmasız en pahalı olduğu ülke. Şöyle ki; Türkiye’de asgari ücret 2 bin 20 lira (325 Euro). Türkiye’de asgari ücretle alınabilecek benzin miktarı 301 litre. Yaklaşık 2 bin Euro asgari ücreti olan bir Lüksemburg’lu ise maaşının tamamıyla bin 600 litreden fazla benzin alabiliyor. Asgari ücretin bin 500 Euro olduğu Almanya’da ise 1.000 litreden fazla. Hollanda, Fransa ve İngiltere gibi ülkelerde de rakam neredeyse 1.000 litreyi buluyor. Ekonomik kriz yaşayan İspanya’da bile asgari ücretle bugünün rakamlarıyla 650 litre benzin almak mümkün.
