HABER İNCELEME | YUSUF DERELİ
18 Mart tarihinde açılan 1915 Çanakkale Köprüsü’nde ‘ücretsiz’ günler sona erdi. Köprü trafiği de büyük oranda azaldı. ‘200 liracık’ geçiş ücretini ödemeyen araç sahipleri, feribotun yolunu tuttu. Ek feribot seferleri konulduğu açıklandı. Ne kısa ne de orta vadede Çanakkale Köprüsü için verilen günlük 45 bin araç geçiş garantisinin tutturulması mümkün gözükmüyor. En iyi ihtimalle 1915 Çanakkale Köprüsü için müteahhit firmaları, Hazine’den yıllık 3 milyarın üzerinde bir ‘garanti’ ödemesi yapılacak.
18 Mart 2022 tarihinde açılışı gerçekleştirilen 1915 Çanakkale Köprüsü’nde bir haftalık ücretsiz kullanım süresi önceki gün sona erdi. Ücretli geçişler başladı. Köprüdeki yoğunluk da büyük oranda azaldı. Hem köprü hem de otoyolu kullanan bir otomobil 272.50 lira ücret ödeyecek. Sadece köprü için minibüsler 250 lira, yolcu otobüsleri 450 lira, kamyonlar 500 lira TIR’lar 950 lira motosikletler ise 50 lira ödemek zorunda.
MALİYETİ 2,5 MİLYAR EURO
Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu, yap-işlet-devret modeliyle yapılan köprünün maliyetini 2,5 milyar Euro olarak açıkladı. Yüklenici firma, süresi 16 yıl 2 ay 12 gün olarak belirlenen proje kapsamında köprüyü 11 yıl boyunca işlettikten sonra Karayolları Genel Müdürlüğüne devredecek.
Günlük 45 araç geçiş garantisi verildi. Peki bu kadar araç geçmezse ne olacak? Bu sorunun cevabını da bizzat AKP’li Cumhurbaşkanı Erdoğan verdi: “Farkı kim ödeyecek? Biz, devletin kasasından ödeyeceğiz.”
Tıpkı, 3. Havalimanı, Avrasya Tüneli, Osman Gazi ile Yavuz Sultan Selim köprüsünde olduğu gibi…
GÜNLÜK TOPLAM 11 BİN ARAÇ GEÇİYOR
1915 Çanakkale Köprüsü, 26 Mart Cumartesi 00:00 itibariyle ücretli geçişe açıldı. Peki günlük 45 bin araç hedefi tutturulabilir mi?
Resmi rakamlara göre de Çanakkale Boğazı’ndan feribotlarla geçen araç sayısı yıllık 4 milyon civarında. Bu da günlük 11 bin civarında araç yapıyor. Söz konusu araçların tamamının köprüyü kullandığını varsaysanız bile garanti edilen rakamın dörtte birine ulaşamıyorsunuz.
Çanakkale Köprüsü’nden geçen günlük 11 bin araçtan yarısının köprüyü kullandığını düşünelim, ki bu çok iyi bir oran olur; bu durumda da günlük 39 bin 500 araç için ‘garanti’ ödemesi yapılacak. Basit bir hesapla bile 1915 Çanakkale Köprüsü için Hazine’den yapılacak yıllık garanti ödemesinin en iyi ihtimalle 3 milyar civarında olacağını söylemek mümkün.
FERİBOT ÜCRETİ 107 TL
Bu arada, Çanakkale – Eceabat feribot ücretlerine de bakalım; otomobil 107.00 TL, kamyonet 115 TL, minibüs 90.95 TL, otobüs 310 TL, TIR 580 TL. Çanakkale Köprüsü’nü 1 saat daha hızlı geçmek için feribotla 107 liraya geçmek varken kaç sürücü 272,5 TL ödemek ister? Kaç TIR sürücüsü 1 saat için 601 lira fazladan ödeme yapar?
Dolayısıyla 1915 Çanakkale Köprüsü için yapılacak yıllık garanti ödemesinin 4 milyar TL’yi bile aşması sürpriz olmayacak!
2022 İÇİN ‘GARANTİ’YE AYRILAN BÜTÇE 43 MİLYAR TL!
Bu arada, AKP’nin KÖİ projeleri için bütçeden ayrılan para her geçen yıl daha da artıyor. Sağlık Bakanlığı, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ve Karayolları Genel Müdürlüğü, 2022 yılında garanti ödemeler için yaklaşık 43 milyar liralık bütçe ayırdı.
3.Boğaz Köprüsü, Osmangazi Köprüsü, 3. Havalimanı, Avrasya Tüneli gibi garantili ulaştırma projelerinde ‘trafik garantileri ve katkı ödemeleri’ adı altında geçtiğimiz yılın sadece ilk 6 ayında 6,4 milyar TL ödendi! Yılın tamamında yapılan ödemenin 13 milyar lira civarında olduğu tahmin ediliyor.
