Türkiye genelinde konut kiraları son bir yılda ortalama yüzde yüzü aşan oranda artarken, İstanbul’da konut kiraları asgari ücretin üzerine çıktı. Emlakjet.com verilerine göre Türkiye genelinde ortalama kira rakamı 3 bin 100 lira olurken, İstanbul’da Türkiye ortalamasının iki katının üzerine çıkarak 6 bin 500 lirayı buldu. Öte yandan Tapusor.com ‘Gayrimenkul Sektörü Piyasa Analizi 2022 1. Çeyrek’ raporuna göre Türkiye genelinde il bazında 1000 TL altında kiralık konut bulunan şehir sayısı 16’ya düştü.
Mart 2021’den itibaren geçen bir yıllık dönemde Türkiye genelinde konut kiraları yüzde 100’ün üzerinde artış gösterdi. Emlakjet.com verilerine göre Türkiye genelinde ortalama kira rakamı 3 bin 100 TL olurken, İstanbul’da Türkiye ortalamasının iki katının üzerine çıkarak 6 bin 500 TL’yi buldu. Kiralar hızla yükselince, yurttaşın kiralık ev kriteri de değişti. Eskiden, ev–iş arasındaki mesafe, bina yaşı ve depreme dayanıklılık gibi kriterler ön planda iken, artık öncelik en uygun fiyatlı ev oldu.
Yükselen kiraların bütçe içindeki payı da yükseldi. Verilere göre TÜİK 2020 yılı ortalama kişi başı yıllık geliri 33 bin 428 TL açıklarken, Türkiye’de ortalama aylık kira fiyatı 1300 TL oldu. Söz konusu rakam kişilerin yıllık gelirinin yüzde 47’sine denk geliyor. Daha sonraki yıllarda kişi başı gelirin asgari ücretteki zam kadar arttığı varsayılarak yapılan hesaplamada vatandaşların gelirinin yüzde 61’ini kira masrafına ayırdığı tahmin ediliyor.
‘YÖNELİM ESKİ KONUTLARA KAYDI’
Dünya gazetesinden Leyla İlhan’ın haberine göre, kira artışlarının, konut satış fiyatlarının artmasının arkasından geldiğini söyleyen TSKB Gayrimenkul Yönetim Kurulu Başkanı Makbule Yönel Maya, “Pandemi ile birlikte 2 yıla yakın bir süre toplumun büyük kısmı çevrimiçi kendi evlerinde ya da memleketlerinde yaşamıştı. Dolayısıyla bu kopuştan sonra farklı amaçlarla kent merkezine dönme talebi aynı anda oluştu. Birden artan talep canlılığı da yükselen satış fiyatları ile birlikte kiralarda artışı hızlandırdı. Yeni konut sayısındaki azalma da artışlarda etkili oldu” dedi. Merkezi yerlerde kiralar arttıkça yönelimin daha çeperlere ya da eski konut stokuna kaydığını aktaran Maya, “Ayrıca kiralamalarda eskiden özellikle depreme dayanıklı olmasından dolayı tercih edilen yeni konutların artan rakamlar karşısında eskisi kadar ana belirleyici etken olmadığını görebiliyoruz” açıklamasını yaptı.
‘ULAŞIM KOLAYLIĞI İKİNCİ PLANDA’
Paylaşımlı kira ödeyenlerin sayısının arttığına dikkat çeken Maya, “Paylaşımlı kira eskiden daha çok üniversite öğrencilerinde görülürken artık bekar nüfus için de bir alternatif, yine oda kiralamak da artan kira rakamları karşısında gider tarafını kişi bazında düşürebilmek adına bir alternatif olarak karşımıza daha sık çıkıyor. Ev-iş, ev-okul arasındaki mesafe uzaklığından ziyade artık ev-iş/ev-okul arasındaki ulaşım bağlantıları ve alternatif toplu ulaşım ağları da belirleyici kriter olarak daha sık karşımıza çıkıyor” diye konuştu.
Tapusor.com ‘Gayrimenkul Sektörü Piyasa Analizi 2022 1. Çeyrek’ raporuna göre Türkiye genelinde il bazında 1000 TL altında kiralık konut bulunan şehir sayısı 16’ya düştü. Adıyaman, Ağrı, Bingöl, Erzurum, Gümüşhane, Kastamonu, Kırşehir, Mardin, Nevşehir, Niğde, Siirt, Aksaray, Kırıkkale ve Iğdır dışında tüm şehirlerde kira bedelleri 1000 TL’nin üzerine çıktı. İlk çeyrekte kiralık daire metrekare birim fiyatı 10 TL’den 14 TL’ye çıkan Konya yüzde 40 değer artışıyla ilk sırada yer alırken İstanbul, Nevşehir ve Yalova yüzde 33 artışla ikinciliği paylaştı. Bu illeri yüzde 31 değer artışıyla Adana takip etti. İstanbul’da kiralık daire birim metrekare fiyatları 40 TL’ye ulaştı.
