Uluslararası İnsan Hakları Gözlemevi (IOHR) Türkiye’de 2018’te gerçekleşen insan haklarını ihlallerini 16 sayfalık bir rapor ile bir videoda derledi. “2018 zor bir yıl oldu Türkiye’de” diyen IOHR, geçtiğimiz yıl toplumun hemen hemen her kesiminin baskıya ve şiddete maruz kaldığını vurguladı. Gözlemevi, 2019 için de ‘Türkiye’de zor bir yıl olacak.” uyarısında da bulundu.
Başlıklar halinde toplum kesimlerinin maruz kaldığı baskıyı anlatan IOHR, “2018 Kürtler için zor bir yıl oldu…2018 Muhalefet için zor bir yıl oldu…2018 Sivil Toplum için zor bir yıl oldu…2018 Kadınlar için zor bir yıl oldu…2018 Çocuklar için de zordu…2018 Mahpuslar için çok ama çok zor bir yıldı…2018 Gülen Hareketi’yle uzaktan yakından ilişkisi olmuş herkes için katlanılması güç bir yıldı…2018 İşçiler için zor bir yıl oldu…2018 Sosyal Medya Kullanıcıları için de zor bir yıldı…2018 şöyle içinden geldiği gibi Cumhurbaşkanını eleştirmek isteyenler için çok zor bir yıldı…2018 Akademisyenler için zor bir yıldı…2018 Gazeteciler için zor bir yıldı…2018 Sanatçılar için de zor bir yıldı…2018 Kitaplar ve kitapseverler için de zor bir yıldı…” başlıklarını kullandı.
16 sayfalık rapor şöyle;
2018 Zor bir yıl oldu Türkiye’de
“Türkiye 2018’e OHAL rejiminin iki yeni KHK’sının gölgesinde girdi. 24 Aralık 2017’de ilan edilen 695 ve 696 sayılı KHK’lar kamu kuruluşlarında çalışmakta olan 2,766 kişiyi daha işsiz bırakmakla kalmadı, aynı zamanda “darbe girişimi ve terör eylemlerinin bastırılması sırasında suç işleyen sivillere” cezai sorumsuzluk da getirdi. Bu KHK’larla, masumiyet karinesini tam anlamıyla yok eden tek tip kıyafet uygulaması da kanunlaşmış oluyordu.
OHAL KHK’ları 15 Temmuz 2016 Darbe girişimine karşı AKP Hükümetinin dayattığı güvenlikçi politikaların çatısını oluşturuyordu. Ne var ki ülkenin insan hakları karnesindeki kötüye gidiş 15 Temmuz darbesiyle başlamış değildi. Freedom House’un Dünya Özgürlük Raporu’na göre Türkiye, 2010 yılından beri tutarlı bir gerileme sergiliyordu ve 2018 başında 6 puan daha gerileyerek Özgür Olmayan Ülkeler kategorisine inmişti.
Sınır Tanımayan Gazeteciler Derneği’ne göre Türkiye, İfade Özgürlüğü endeksinde son üç yıldır gerileyerek 180 ülke arasında 157nci olmuştu. Dünya Adalet Projesi’nin Hukuk Devleti Endeksi’nde ise 113 ülke arasında 101inci sıradaydı Türkiye.
Sadece 2017 yılında 187 gazeteci gözaltına alınmış, bunlardan 58’i tutuklanarak 2018’e girildiğinde tutuklu gazeteci sayısını 165’e çıkarmıştı. Kasım 2017 ortasında ülkenin 384 cezaevinde 232 bin 132 kişi bulunuyordu ve bu rakamın 88 bin 745’i henüz hükümlü bile değildi. Cezaevlerindeki insan sayısı AKP’nin iktidara geldiği 2002 yılından bu yana hemen her yıl %10 oranında artmıştı. 16 Temmuz 2016’dan 1 Ocak 2018’e kadar darbe davalarıyla alakalı 150,000’e yakın kişi Gülen Hareketi’ne mensubiyet suçlamasıyla göz altına alınmış, bunların 48 bin 305’i tutuklanmıştı. Adalet Bakanı Abdulhamit Gül 2018’de darbe davalarının Türkiye gündeminden düşeceğini söylüyordu, ama aynı zamanda bu yıl içinde 38 yeni cezaevi açılacağını da müjdeliyordu…
Darbe davalarının yanısıra, Kürt milletvekilleri ve siyasetçilerine yönelik tutuklamalar, Afrin Operasyonu’na karşı çıkanların sindirilmesi, “Bu Suça Ortak Olmayacağız” dilekçesini imzalayan akademisyenlerin cezalandırılmaları, bazı gazetecilere ömür boyu hapis cezaları verilen davalar, tutuklulara reva görülen tek tip kıyafet uygulaması, “İşimi Geri İstiyorum” gösterilerine yapılan müdahaleler, ardı arkası kesilmeyen Cumhurbaşkanına Hakaret davaları, cezaevlerinde anneleriyle kalmak zorunda bırakılan çocuklar ve tabi OHAL’in olağan hale dönüşmesi yılın hemen her günü insan hakları savunucularını meşgul eden konular oldu. Polisin bir yerlerde orantısız şiddet kullanmadığı, cezaevlerinden işkence veya hak ihlalleri şikayetlerinin yükselmediği gün yok gibiydi.
Zor bir yıldı 2018…
2018 Kürtler için zor bir yıl oldu…
2018 Muhalefet için zor bir yıl oldu…
2018 Sivil Toplum için zor bir yıl oldu…
2018 Kadınlar için zor bir yıl oldu…
2018 Çocuklar için de zordu…
2018 Mahpuslar için çok ama çok zor bir yıldı…
2018 Gülen Hareketi’yle uzaktan yakından ilişkisi olmuş herkes için katlanılması güç bir yıldı…
2018 İşçiler için zor bir yıl oldu…
2018 Sosyal Medya Kullanıcıları için de zor bir yıldı…
2018 şöyle içinden geldiği gibi Cumhurbaşkanını eleştirmek isteyenler için çok zor bir yıldı…
2018 Akademisyenler için zor bir yıldı…
2018 Gazeteciler için zor bir yıldı…
2018 Sanatçılar için de zor bir yıldı…
2018 Kitaplar ve kitapseverler için de zor bir yıldı…
2019 Türkiye’de zor bir yıl olacak…
2018 Kürtler için zor bir yıl oldu…
