HABER-YORUM | SEMİH ARDIÇ
Son iki günde iki kritik karar sessiz-sedasız Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. İlk karar Hazine’yi devre dışı bırakmak maksadıyla bizzat Recep Tayyip Erdoğan tarafından kurulan Türkiye Varlık Fonu’na (TVF) dair.
Kendisini yönetim kurulu başkanlığına, damadı Berat Albayrak’ı da vekilliğe tayin ettiği TVF bundan böyle istediği kadar alım-satım yapabilecek.
YÜZDE 20 SINIRI KALKTI
Fon daha evvel elinde bulundurduğu her varlığın yüzde 20’ye kadar olan paylarını satabiliyordu.
Mülkiyeti Hazine’ye ait Türk Hava Yolları, Türk Telekom, BOTAŞ, Borsa İstanbul AŞ, Ziraat Bankası, Vakıfbank, Halkbank, Çaykur ve PTT gibi kamu iktisadi teşebbüsleri (KİT) 2007 senesinde Olağanüstü Hal kararnamelerinden biri ile TVF’ye devredilmişti.
Devir tamam olsa da kanun ve tebliğlerde hisse satışına dair tahditler vardı. Tahditlerin kaldırılması icap ediyorsa da normal bir demokraside mecliste milletvekillerinin kararı ile kaldırılır değil mi? Meclis vitrin süsüne döndü.
VARLIK FONU SÖZÜN GELİŞİ
Varlık Fonu dediysek sözün gelişi… Tek kuruş kaynağı olmayan, züğürt bir fon. Amma velâkin Erdoğan’ın tasavvur ettiği rejimde sermaye ayağını teşkil edecek ilk merkez. Paralel Hazine…
Tek adam rejimlerinde ise bir kişi karar verir, diğerleri boyun eğer. Erdoğan’ın Varlık Fonu vasıtası ile yurt dışından Türkiye’ye tek kuruş para getiremeyeceği ilk günden belliydi.
Esas gayesi Hazine, Özelleştirme İdaresi ve ilgili bakanlıkları kenara itip Türkiye’nin elinde kalan son varlıklarını doğrudan kendisine bağlamaktı.
Türkiye’yi aile şirketine (AŞ) götüren yolda ilk adım TVF ile atılmıştı. Ne muhalefet ne de iş âlemi tehlikeyi idrâk edebildi. İktisadî krizi hiç beklemediği için fona devredilen şirketler üzerinden esrarengiz ticarete devam edecekti.
KRİZDE PLANLAR DEĞİŞTİ
Kriz patlak verdi. Kendi tabiri ile “Türkiye’nin eksi üç büyüdüğü” bir dönem hesaplarını altüst etti.
Şimdi acilen sıcak para bulması lâzım. Muhtemelen ekonominin koma hali 1 Nisan’dan itibaren daha da ağır hale gelecek.
Erdoğan o günlerde bazı fonlara TVF’nin devraldığı KİT’leri birer birer temlik (ipotek) ettirecek. Çaykur, BOTAŞ ve THY’nin Katar’a satıldığı şimdiden konuşuluyor.
Böylesine hassas bir meselede Sermaye Piyasası Kurulu’nun (SPK) tebliğ değişikliği ile iktifa ediliyor. SPK’nın başında Halkbank’ın eski genel müdürü Ali Fuat Taşkesenlioğlu var.
BANKALARA 15 MİLYAR TL CEBRİ KAYNAK
TVF kararı ile bir başka karar arasında birebir irtibat var. “Likit fonlar” olarak bilinen para piyasası fonları için “asgari yüzde 50 banka mevduatı” mecburiyeti getirildi.
Azami yüzde 10 olarak uygulanan oranın yüzde 50’ye çıkarılması ile bankalara kaynak aktarılacak. Bir başka ifadeyle 30 milyar TL’yi bulan para piyasası fonlarından 15 milyar TL banka mevduatlarına kaydırılacak.
101 milyar TL batık kredi ile boğuşan, hakikatte daha yüksek tutarda batıkla karşı karşıya gelen bankalara geçici bir teneffüs imkânı cebren de olsa sağlandı.
HELE SEÇİM BİR GEÇSİN
Erdoğan ve damadı, 31 Mart Pazar günü yapılacak Mahallî İdareler Seçimi’ne kadar gemi su alsa da “Telaşa lüzum yok.” diyerek seçmene alenen yalan söylemeye devam edecek.
1 Nisan’dan itibaren bambaşka bir iktisadî modeli tatbik etmeye kalkacaklar. Tutup tutmaması mühim değil. Son senelerde hangi icraatta başarılı oldular ki!
İş Bankası da 31 Mart’tan itibaren Saray’ın tesis edeceği ucube iktisadî modelin en yüksek tutarlı sermayesi olabilir. Kim bilir Erdoğan da vasiyetinde İş Bankası hisselerini AKP’ye ya da çocuklarına bağışlar.
100 SENELİK PARANTEZ
Atatürk’ün de başkan olarak Türkiye’yi idare ettiğini söylediğine göre en az 4 sene boyunca seçim riskini bertaraf etmiş olmanın verdiği rahatlıkla Erdoğan da öteden beri ima ettiği o 100 senelik parantezi kapatabilir.
Kürsüdeki Erdoğan ile avına kilitlenmiş Erdoğan arasındaki bariz farkı anlayana kadar atı alan Üsküdar’ı dört nala geçecek.
Bugün “O kadar da değil!” diyerek olup biteni idrâk edemeyen ve hâlâ Erdoğan’ın kurduğu tuzaklara takılan muhalefet liderleri için 1 Nisan çok tatsız bir şaka olarak tarihe geçebilir.
1 Nisan sabahını denklemin haricinde denklemde ağırlıkları tayin eden odakların kararı şekillendirecek biraz da.
