Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Çin Devlet Başkanı Xi Jinping, Batı ile ilişkileri gergin olan pek çok ülkeyi bir araya getiren Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) zirvesi için Çarşamba günü Kazakistan’da bulunuyor.
Vladimir Putin sabahın erken saatlerinde Perşembe günü Şanghay İşbirliği Örgütü zirvesinin yapılacağı Astana’ya indi. Xi Jinping ise Astana’ya dün gelmişti.
Şu anda Çin, Hindistan, İran, Rusya, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Pakistan ve Tacikistan olmak üzere 9 üye ülkesi bulunan ŞİÖ, Batılı örgütlerle rekabet ederek kendi dünya düzeni anlayışını aktarmaya çalışıyor.
Örgütün artan öneminin bir işareti olarak BM Genel Sekreteri Antonio Guterres de Astana’da hazır bulunacak.
Örgüt, özellikle Rus ve Çinli liderlerin çok sık kullandığı “çok kutuplu” dünya düzeninin ortaya çıkmasına çabalıyor. Perşembe günü Belarus’un da ŞİÖ’ye katılması bekleniyor.
Ortak cephe, farklı çıkarlar
Putin ve Xi Batı’ya karşı birleşik bir cephe oluşturmak istese de ekonomik alanda, özellikle de yeraltı kaynakları bakımından zengin olan Orta Asya’da rakip olmaya devam ediyor.
Yeraltı kaynakları açısından zengin ve Avrupa ile Asya arasında mal taşımacılığı açısından kritik bir bölge olan Orta Asya’nın liderleri Putin, Erdoğan ve Xi tarafından düzenli olarak ziyaret ediliyor.
Rusya için bu eğilim Ukrayna işgalinden bu yana yoğunlaştı. Moskova, büyük ekonomik projelerle Çin’e yakından bağlı olan bu eski Sovyet cumhuriyetleri üzerindeki etkisini sürdürmek istiyor.
Öte yandan, Kazakistan’ın başını çektiği Orta Asya, Xi Jinping’in 10 yıldan uzun bir süre önce başlattığı devasa bir altyapı projesi olan Çin’in Yeni İpek Yolları projesinin önemli bir halkası.
Batılı ülkeler de oyunun içinde kalmaya niyetli. Yakın zamanda çok sayıda Avrupalı lider bölgeyi ziyaret etti.
Zirve kapsamında planlanan ikili görüşmeler arasında, Putin ve Xi’nin bugün görüşmeleri bekleniyor. İkili, Mayıs ortasında Çin’de yaptıkları zirveden bir buçuk ay sonra yeniden görüşmüş olacak. Putin’in Recep Tayyip Erdoğan ile de görüşmesi bekleniyor.
ŞİÖ’de üye ülkelerin yanı sıra Türkiye ve Körfez’deki Arap ülkeleri gibi 14 diyalog ortağı ülke de yer alıyor.
